In de eerste grafieken zie je waar de overheid in 2024 zoal haar geld aan uitgeeft en welk geld in de staatskas stroomt. Het hoge bedrag aan zorgkosten valt op. Daar besteedt de overheid in 2024 ruim 111 miljard euro aan.

Dit jaar ging het om 101 miljard euro en in 2022 nog om 91 miljard euro. Zowel de kosten voor bijvoorbeeld ziekenhuiszorg als die voor ouderen- en verpleeghuiszorg lopen al jaren op. Dat komt door een grotere vraag naar zorg, loonstijgingen en inflatie.

Bij de inkomsten valt op hoeveel loon- en inkomstenbelasting we betalen. In 2024 zal dat ongeveer 10 miljard euro meer zijn dan dit jaar.

De overheid verwacht ook 13,9 miljard euro aan accijnzen op brandstoffen, alcohol en tabak binnen te krijgen. Het bedrag verandert nog als de Tweede Kamer besluit een geplande accijnsverhoging op brandstoffen terug te draaien.

Het CPB heeft de effecten van het aangekondigde beleid op onze economie, de staatsschuld en het begrotingstekort bekeken. Daarbij neemt het planbureau ook andere economische ontwikkelingen mee, zoals de hoogte van energieprijzen of de groei van de wereldeconomie.

De economie komt volgens het CPB in 2024 weer voorzichtig op stoom. Waar in de eerste helft van dit jaar nog sprake was van een recessie (minstens twee kwartalen economische krimp op een rij) komt de groei over heel 2023 uit op 0,7 procent, schat het CPB.

Dat is - op coronajaar 2020 na - het laagste groeipercentage in jaren. Maar in 2024 wordt weer een groei van 1,5 procent verwacht.

In 2024 loopt de werkloosheid op naar 4 procent van de beroepsbevolking, tegenover 3,6 procent dit jaar. Dit is historisch en internationaal gezien nog een zeer laag percentage. Het CPB vindt dus ook dat de werkloosheid laag blijft.

De lichte stijging wordt verwacht, doordat er in sommige sectoren wat meer werk beschikbaar komt dan in andere en omscholen wat tijd vergt.

Komend jaar geeft de overheid iets meer uit dan er binnenkomt. Het tekort op de begroting zal oplopen naar 2,4 procent. Dat is wat meer dan de 1,5 procent in 2023 en de 0,1 procent in 2022. Maar we hebben in Europees verband afgesproken dat het begrotingstekort niet boven de 3 procent komt.

Daar houdt Nederland zich in tegenstelling tot veel andere landen weer keurig aan. Volgens het CPB loopt het begrotingstekort niet op door de prinsjesdagplannen, doordat het demissionaire kabinet alle uitgaven heeft gedekt met lastenverzwaringen.

De staatsschuld van Nederland is internationaal gezien al laag en zal nog verder dalen, verwacht het CPB. De schuld van de overheid gaat van 47,7 procent dit jaar naar 46,9 procent in 2024.

Een van de belangrijke oorzaken hiervan is dat dit een percentage is van het bruto binnenlands product (bbp: alles wat burgers en bedrijven samen verdienen). Door economische groei wordt het bbp groter en onze schuld dus iets kleiner.