Zorgen over bezuiniging op mensen met beperking: 'Overheid zet ons goed klem'
Laura Bliek is door een spierziekte afhankelijk van meerdere Wmo-voorzieningen, zoals een persoonlijke assistent en een elektrische rolstoel. Ze kan alleen haar duim bewegen door een ernstige vorm van spinale spieratrofie (SMA). Bliek werkt drie dagen per week als hbo-jurist en studeert daarnaast om advocaat te worden. "Mijn leven zal altijd duurder zijn door mijn handicap, dus ik moet meer geld verdienen", zegt ze.
De meeste Wmo-voorzieningen, zoals huishoudelijke hulp, kosten 19 euro per maand. Dat is een vast tarief dat voor iedereen gelijk is, ongeacht inkomen en vermogen.
Maar in de Voorjaarsnota is een inkomensafhankelijke bijdrage aangekondigd. Als het aan staatssecretaris Maarten van Ooijen (Volksgezondheid) ligt, worden de regels voor Wmo-voorzieningen teruggedraaid. Tot 2019 gold namelijk ook al de inkomensafhankelijke bijdrage.
"Dat is destijds niet voor niets afgeschaft", zegt Saskia Visser van Ieder(in), de organisatie voor mensen met een beperking of chronische ziekte. Door een opeenstapeling van kosten kwamen veel mensen met een handicap financieel niet meer uit. "Een deel van hen ging zorg mijden om kosten te besparen. Dat kan voor vreselijke eenzaamheid zorgen."
Mensen met beperking zijn duurder uit
Bliek, die ook spreekt namens belangengroep Wij Staan Op!, is verontwaardigd over het bezuinigingsvoorstel: "Mensen met een fysieke handicap maken al véél meer kosten dan de 'gezonde mens'." Ze somt op: "Ik kan niet met het ov in Nederland, dus ik rijd met een dure rolstoelbus. Mijn begeleider moet mee met al mijn uitjes, dus ik betaal voor twee." En een hoog energieverbruik is voor veel mensen met een handicap ook onvermijdelijk.
Ook Richard (volledige naam bekend bij de redactie) vreest voor extra kosten. Richard is afhankelijk van huishoudelijke hulp door hartproblemen. Ook heeft hij individuele begeleiding vanwege zijn autisme. Hij kan niet meer werken en heeft een middeninkomen. "Met name die groep zal weer keihard geraakt worden", verwacht Richard.
Hij vreest dat hij per maand 150 tot 250 euro meer moet betalen. "De politiek gaat uit van mijn belastbare inkomen, zoals alle instanties alleen daar naar kijken. Maar ze kijken niet wat er daadwerkelijk van overblijft na aftrek van belasting en extra zorgkosten." Richard heeft ook geen recht op zorg-, huur- en energietoeslag.
Hij heeft nog meegemaakt dat hij een inkomensafhankelijke bijdrage, die in 2019 werd afgeschaft, moest betalen. "Ik stond toen op het punt dat ik moest kiezen tussen huishoudelijke hulp of eten op tafel." Richard is bang dat zowel zijn mentale gesteldheid als zijn huis verslonzen als hij meer moet betalen voor hulp. "De overheid zet de mensen goed klem", concludeert hij.
Waarom wil de overheid bezuinigen op de Wmo?
- Sinds het abonnementstarief is deze vorm van zorg voor veel mensen aantrekkelijker geworden. Volgens het ministerie leidde dat ertoe dat mensen met voldoende geld, toch kozen voor deze goedkopere oplossing. "De kosten voor gemeenten, die deze hulp regelen en betalen, rezen al snel de pan uit", schrijft het ministerie. Daardoor ontstonden wachtlijsten voor huishoudelijke hulp, ten koste van mensen die het echt nodig hebben en niet zelf kunnen betalen.
- Op de vraag van NU.nl aan de woordvoerder van staatssecretaris Maarten van Ooijen of het gaat om een bezuinigingsmaatregel, is het antwoord kort maar krachtig: "Ja."
- De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) is positief over het voorstel vanwege de "aanzuigende werking" van het abonnementstarief. Volgens gemeenten staat de houdbaarheid van de Wmo in zijn huidige vorm "sterk onder druk".
'Armoedeval wordt groter'
Bliek: "Als de inkomensafhankelijke bijdrage komt, wordt het financiële verschil tussen mensen met en zonder handicap enorm vergroot." Het gaat dan steeds minder lonen om te werken voor mensen met een handicap, denkt ze. Richard: "Het kabinet wil de armoedeval verkleinen, maar zo wordt die juist groter.
Naast de kosten gaat het Bliek ook om het signaal dat de overheid afgeeft. "Mensen met een handicap voelen zich al tweederangsburgers. We leven aan de zijkant van de maatschappij. Dit is een extra stap terug. Mensen die het het zwaarste hebben, worden het zwaarst gestraft."
De Tweede Kamer debatteert donderdag verder over de Voorjaarsnota, waarin deze bezuinigingsmaatregel is aangekondigd. Die moet jaarlijks zo'n 100 miljoen euro opleveren.
NUjij: Uitgelichte reacties