"Succes met het stelen van een bedrijf", brieste Sanderink eind mei in de rechtszaal bij de Ondernemingskamer. Hij verliet meteen de zitting over een verlenging van zijn tijdelijke schorsing als bestuursvoorzitter van bouwbedrijf Strukton. Het draaide die dag ook om het ontnemen van zijn stemrecht als enige aandeelhouder.

Donderdag is de schorsing verlengd en is hem het stemrecht ontnomen (op één aandeel na). Eind 2022 overkwam Sanderink dit bij zijn bedrijf Centric ook al. Begin 2023 heeft hij ook zijn laatste aandeel verloren. Hoe kan een rechter ingrijpen terwijl hij aandeelhouder en bestuurder was?

"Bedrijven en hun bestuurders moeten zich ook aan spelregels in de wet en de rechtspraak houden", zegt hoogleraar ondernemingsrecht Tineke Lambooy. "Je kunt ook als je enige aandeelhouder bent je niet alles veroorloven. Zo moet je bijvoorbeeld belangenverstrengeling vermijden." Sanderink moet zich als bestuurder van Strukton houden aan de statuten van zijn bedrijf en aan de wetten die gelden volgens het ondernemingsrecht.

Die wetten bepalen dat er meer belangen zijn dan het eigenbelang van een ondernemer. Zoals de belangen van het personeel, de klanten, de schuldeisers en de samenleving. Als zij last hebben van het handelen van een bestuurder, kan de rechter ingrijpen.

De commissarissen van Strukton vonden dat Sanderink als bestuurder geschorst moest worden, omdat hij het voortbestaan van de onderneming in gevaar zou brengen. Eerder kwam het Openbaar Ministerie bij Centric tot hetzelfde oordeel. Er zou sprake zijn van belangenverstrengeling en interne ruzies. Bovendien waren er verdenkingen van omkoping in Saoedi-Arabië en leende hij zichzelf tientallen miljoenen euro's.

Lambooy vertelt dat Strukton onder Sanderinks leiding lang geen financiële verslagen aanleverde. Tijdens zijn tijdelijke schorsing kwam het verslag over 2020 zeer laat alsnog uit. Maar goedkeuring van een accountant ontbreekt.

"Dat is desastreus voor zo'n groot bedrijf. Banken kijken hiernaar en worden onrustig en klanten lopen weg. Je toont je als bedrijf onbetrouwbaar. En door je als bestuurder niet aan de spelregels van publicatie van financiële informatie te houden, ontstaat er ook een gevaar voor werknemers en andere commissarissen."

Sanderink kon volgens de statuten nog bij Strukton terugkeren door als aandeelhouder zijn eigen schorsing ongedaan te maken of de commissarissen weg te sturen. Maar de Ondernemingskamer heeft daar via deze uitspraak een stokje voor gestoken.

Ondanks het besluit van de rechter blijft de omstreden Sanderink nog steeds economisch aandeelhouder. "Het is nog steeds zijn bedrijf." Ook nu - net als bij Centric - zijn stemrecht overgaat naar een beheerder.

De strijd tussen Sanderink en zijn bedrijven kan nog een tijdje duren, vermoedt Lambooy. Sanderink zelf liet eerder al eens weten een uitweg te zoeken in een verkoop van Centric en Strukton. Zo wil hij de bedrijven "uit de handen van de Russen te houden". De miljonair is ervan overtuigd dat de rechter en de tijdelijke bestuurders hem tegenwerken om de Russische maffia te helpen.

De omstreden ondernemer kan volgens Lambooy een voorstel doen om de bedrijven te verkopen. "Daar zouden de tijdelijke bestuurders en de beheerders van zijn aandelen dan mee aan de slag kunnen gaan. En het lijkt me gek als dat zonder overleg met Sanderink zelf zou gaan."

Woensdag maakte het huidige bestuur van Centric bekend een afdeling voor salarisadministratiesoftware aan een branchegenoot te verkopen. Sanderink had daar in zekere zin niets over te zeggen. "Bij die verkoop beslist het tijdelijke bestuur van Centric in overleg met de commissarissen en ondernemingsraad", zegt Lambooy.

"Gelukkig hebben we spelregels in het ondernemingsrecht voor een bestuurder en een aandeelhouder die zich niet aan de wet houdt. Hij brengt velen in gevaar en het is niet verantwoord om dat te laten gebeuren. Ik ben blij met ons rechtssysteem", zegt Lambooy. Ze trekt een parallel tussen deze ondernemingen en een ander groot bedrijf. "KLM is deze week op de vingers getikt door de staatsagent voor het niet-nakomen van de voorwaarden die hoorden bij de ontvangen coronasteun. Je kunt als bedrijf niet zomaar alles maken."

Jaren geleden was Sanderink een gevierd zakenman met twee grote bedrijven in zijn bezit. De problemen begonnen enkele jaren geleden toen hij zijn bedrijven betrok bij een privéconflict met zijn ex Brigitte van Egten. Sanderink moet overigens nog 4,6 miljoen euro aan dwangsommen aan Van Egten betalen, bepaalde de rechtbank Den Haag half mei. Hierbij gaat het erom dat hij zijn ex van fraude beschuldigde zonder bewijs te leveren. Hoewel hem was verboden nog dergelijke uitlatingen te doen, ging hij ermee door.