De Algemene Rekenkamer heeft gekeken naar de betalingsregelingen van de Belastingdienst, het CJIB (dat onder meer verkeersboetes int) en het CAK (dat achterstallige zorgpremies int). Deze organisaties treffen jaarlijks ieder meer dan 100.000 betalingsregelingen om schulden van burgers te innen.

In de meeste gevallen werkt dat goed, stelt de Algemene Rekenkamer. Maar soms volstaan de standaard regelingen niet en zijn er dus specifiekere afspraken nodig. "De grote schuldeisers schieten tekort bij het bieden van maatwerk als iemand niet voldoende geld heeft om de schuld af te lossen", oordeelt de Algemene Rekenkamer.

De Belastingdienst en het CJIB moeten twintigduizend keer per jaar maatwerk leveren. Maar volgens de Algemene Rekenkamer lukt het burgers met betalingsregelingen voor boetes en achterstallige zorgpremies in bijna de helft van de gevallen niet om op tijd te betalen.

Hoewel de Belastingdienst maatwerk levert, lukt het burgers in een derde van de gevallen niet om een schuld op tijd terug te betalen. Dat toont volgens de Algemene Rekenkamer aan dat het maatwerk niet effectief is.

Maar het is volgens de onderzoekers erger dat de overheidsorganisaties te weinig oog hebben voor het bestaansminimum van schuldenaren. Het CJIB en het CAK hebben geen duidelijke afspraken om ervoor te zorgen dat deze burgers voldoende geld overhouden om van te leven. "Er wordt bij het innen van schulden geen rekening gehouden met de aflossingscapaciteit van een burger", schrijft de Algemene Rekenkamer. "Een schuldenaar kan dan te weinig leefgeld overhouden"

De Belastingdienst krijgt altijd voorrang bij het innen van schulden, maar dat betekent ook dat er te weinig wordt gekeken naar andere schulden die burgers hebben. Daardoor kan het bij de berekening van hoeveel iemand kan terugbetalen lijken alsof diegene aan een betalingsregeling kan voldoen. Als andere schulden buiten beschouwing worden gelaten, kan de schuldenaar toch verder in de financiële problemen komen.

Volgens de Algemene Rekenkamer moeten de drie organisaties in hun communicatie duidelijker zijn over wanneer maatwerk mogelijk is. Ze vermelden dit nu onvoldoende.

De onderzoekers stellen dat je pas bij het weigeren van een standaardregeling en een beroepsprocedure hoort dat er meer mogelijk is.

In een eerste reactie hebben de Belastingdienst, het CAK en het CJIB aangekondigd hun beleid en communicatie te zullen verbeteren.