
Verzonnen miljarden en falend toezicht: strafzaak ingestort Wirecard begint
Wirecard werd jarenlang beschouwd als een Europese techparel. Het bedrijf werd in 1999 opgericht en specialiseerde zich in het verwerken van betalingen met onder meer een eigen digitale creditcard, een betaalapp en dienstverlening aan grote bedrijven als KLM. Het groeide uit tot een multinational die tientallen miljarden euro's waard was.
In 2020 werd duidelijk dat het Wirecard-bestuur de cijfers flink had opgepoetst. Een bedrag van 1,9 miljard euro bleek er helemaal niet te zijn en ook nooit te zijn geweest. Met de extra miljarden wilde het management investeerders en banken lokken.
Verder zou er voor honderden miljoenen euro's aan dubieuze transacties zijn gedaan naar schijnbedrijfjes en zijn allerlei documenten vervalst. Toen het nieuws over de fraude naar buiten kwam, stortte het in München gevestigde bedrijf snel in elkaar.
Topmannen worden verdacht van fraude en verduistering
Tijdens de strafzaak staan drie topmanagers terecht, onder wie Markus Braun, die het bedrijf sinds 2002 leidde. De drie wordt onder meer fraude, verduistering en marktmanipulatie verweten.
De opvallendste afwezige is Jan Marsalek, de nummer twee bij Wirecard en verantwoordelijk voor Aziatische delen van het bedrijf, waar veel van de verdachte activiteiten plaatsvonden. De geboren Oostenrijker is kort na het omvallen van Wirecard gevlucht.
Volgens onderzoekscollectief Bellingcat zou Marsalek naar Belarus zijn gevlogen en zich inmiddels ergens in Rusland verschuilen. Naast de opsporingsdiensten zouden ook enkele westerse inlichtingendiensten naar hem op zoek zijn, omdat hij banden zou hebben met de Russische geheime dienst FSB.
Politiek en toezichthouders kregen kritiek
In de nasleep van het schandaal kwam ook de Duitse financieel toezichthouder BaFin onder vuur te liggen. De waakhond zou al eerder hebben geweten dat Wirecard zijn zaken niet op orde had, maar zou hier niet tegen hebben opgetreden. De Europese toezichthouder ESMA heeft inmiddels gezegd dat BaFin inderdaad zijn werk niet goed heeft gedaan.
Verder moesten enkele prominente Duitse politici het ontgelden. Zo zou toenmalig minister van Financiën Olaf Scholz - de huidige bondskanselier - al vóór 2020 hebben geweten dat de zaken bij Wirecard niet deugden. Scholz' voorganger Angela Merkel werd verweten dat ze tijdens een bezoek aan China heeft gelobbyd voor Wirecard.
Merkel vindt dat haar weinig te verwijten valt, omdat ze toen niet kon weten dat Wirecard zich niet aan de regels hield. Ook Scholz schuift de schuld van zich af. De toenmalig topman van toezichthouder BaFin moest wel het veld ruimen.
Ex-Wirecard-baas Braun is zich ondertussen van geen kwaad bewust. Hij beweert dat hij niets wist van de dubieuze activiteiten. Volgens hem heeft een groepje managers onder leiding van Marsalek de fraude gepleegd en hebben ze Braun daar nooit iets over verteld.
Het belooft een slepende zaak te worden. Tussen nu en eind volgend jaar zijn zo'n honderd zittingsdagen gepland bij de rechtbank in München. De verwachting is dat het proces zelfs tot in 2024 doorloopt. De zaak wordt donderdag afgetrapt met het voorlezen van de aanklachten. Het document telt maar liefst 89 pagina's.