
Prijsplafond voor Russische olie ingevoerd, maar het is de vraag of het werkt
Een prijsplafond houdt in dat een product boven een bepaalde prijs niet verkocht mag worden. Dat plafond is in dit geval 60 dollar (56,90 euro). In landen als Canada, Japan, de Verenigde Staten, maar dus ook de Europese Unie, mag er niet meer dan 60 dollar betaald worden voor een vat Russische olie. EU-landen mogen sowieso (vrijwel) geen Russische olie meer kopen als gevolg van een olie-embargo dat maandag is ingegaan.
Hoewel het prijsplafond door de EU en G7 is afgesproken, raakt het de landen daarbuiten. Het transport van olie en het verzekeren van de lading gebeurt namelijk grotendeels door bedrijven uit de G7 en Europa. Zij mogen voortaan dus alleen Russische olie meenemen of verzekeren als er 60 dollar (of natuurlijk minder) voor is betaald. Als er meer voor de olie is betaald, kunnen ze aangeklaagd worden voor het schenden van sancties.
De maatregel is bedoeld om de portemonnee van Rusland te raken. De marktprijs voor een vat Russische olie ligt nu rond de 67 dollar, dus door het plafond zouden de Russen in theorie minder geld krijgen voor hetzelfde vat. Plafond of niet, de Russen verdienen alsnog goed aan de olie: de productieprijs voor een vat ligt tussen de 30 en 40 dollar.
Volg de oorlog in Oekraïne
Het is de vraag of de Russen het echt gaan voelen. Volgens denktank Bruegel zal het prijsplafond "amper merkbaar" zijn voor de Russen, omdat het verschil tussen de marktprijs en de afgesproken maximumprijs klein is. De misgelopen inkomsten van de Russen kunnen groter worden als de olieprijs plots stijgt, maar dan zou de olie nog steeds boven de productieprijs verkocht worden. Het prijsplafond wordt om de twee maanden onder de loep genomen, dus dan zou hij in theorie verlaagd kunnen worden.
Experts denken dat het plafond is te omzeilen. Zo kan er meer olie vervoerd gaan worden door de zogeheten 'donkere vloot', schepen waarvan de herkomst onduidelijk is. Ook kan de herkomst verhuld worden door de olie te vermengen met vergelijkbare aardoliën. Verder maakten landen in vergelijkbare situaties soms gebruik van 'zijbetalingen'. Hierbij wordt te veel betaald voor een product dat niet gesanctioneerd is, om de lagere prijs voor het gesanctioneerde product te compenseren. Dit zou ook nu kunnen gebeuren.
