Dat blijkt uit het rapport Effecten tariefverlagingen in het ov van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM), dat het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat vrijdag heeft gepresenteerd.

Als de trein voor consumenten 40 procent goedkoper wordt, dan voorzien de onderzoekers 20 procent extra gereisde treinkilometers. Maar al die mensen komen niet uit de auto. Het autogebruik zou dan met slechts 0,6 procent afnemen, aldus het KiM.

Ook bijvoorbeeld het schrappen van de btw (9 procent) op het openbaar vervoer zou tot extra gereisde treinkilometers (+4,2 procent) leiden, maar tot slechts 0,1 procent minder autokilometers.

Volgens de onderzoekers heeft een goedkoper treinkaartje dus maar beperkt effect op het autoverkeer. Er komen wel meer reizigers, maar mogelijk reisden die anders niet of met een ander vervoermiddel.

Dat komt bijvoorbeeld doordat niet iedereen ergens woont waar je met de trein goed kunt komen. Daarnaast is de trein 's nachts niet altijd een goed alternatief.

Verder maakt een goedkoper kaartje de trein mogelijk minder aantrekkelijk, omdat treinen voller worden en er dan minder vaak zitplek beschikbaar is.

Maar treinkaartjes worden niet goedkoper, maar juist duurder. Vanaf begin 2023 gaan reizigers gemiddeld 4,3 procent meer betalen, maakte de NS begin november bekend. Wat dat voor invloed heeft op reiskilometers, kan het KiM niet zeggen.

Volgens de onderzoekers zorgen 10 procent hogere treinkosten voor 4,6 procent minder treinkilometers. Maar die rekensom is niet te vertalen naar deze prijsverhoging van de NS, stelt het KiM. Dit omdat de NS de tarieven niet voor iedereen op dezelfde manier verhoogt.

Het instituut stelt verder voor om de auto minder aantrekkelijk te maken door hogere parkeerkosten en een kilometerheffing. Tegelijkertijd zou je het OV-gebruik kunnen aanmoedigen door het verhogen van het aanbod en kwaliteit van treinreizen.

OV en auto zijn voor veel reizen niet of lastig inwisselbaar, zegt Joris Drost, woordvoerder van het KiM. "Dat is iets waar politiek, beleidsmakers en vervoerders rekening mee moeten houden."