Zo stijgt de energierekening bij machinefabrikant Vredo uit Dodewaard vanaf januari van een paar ton tot een miljoen euro. "En dat op een jaarlijkse omzet van 40 miljoen euro. Daarmee komen de investeringen in onderzoek en ontwikkeling onder druk te staan, en op de lange termijn ook onze concurrentiepositie. Er wordt gezegd dat we moeten verduurzamen, maar daar is nu geen geld voor", zegt directeur Arjan Ros.

Vredo is mogelijk genoodzaakt de productie af te schalen om op die manier kosten te besparen. "We onderzoeken nu of dit een van de consequenties is. Daar komt bij dat we zelf de prijzen hebben verhoogd sinds maandag. We hebben geen andere keus", zegt Ros.

Ook voor The Coatinc Company, een internationale fullservicedienstverlener voor oppervlaktebehandelingen van staal en metaal, zal de situatie rondom de energieprijzen komend jaar verergeren. "Omdat ook wij de energiekosten drastisch zien oplopen. De huidige Tegemoetkoming Energiekosten (TEK-regeling) is een wassen neus en helpt ons bedrijf op geen enkele manier om door de energiecrisis te komen", zegt inkoopmanager Jelle Elbers.

En dat terwijl bijvoorbeeld Duitsland zijn industriële bedrijven wel ruimhartig te hulp schiet. "Door verschillen in nationale regelingen ter compensatie van de energiekosten wordt het speelveld van concurrentie voor Nederland nadelig beïnvloed. Als de politiek niet tot bezinning komt, leidt dat tot desastreuze gevolgen voor het industriële mkb, met als doemscenario het afschalen van productie of zelfs volledige sluiting", zegt Elbers.

Dat een groot aantal bedrijven binnenkort in grote problemen komt door de stijgende energieprijzen, blijkt ook uit een enquête van FME, de ondernemersorganisatie voor de technologische industrie. Daaruit komt naar voren dat de energiekosten met gemiddeld 230 procent zijn gestegen ten opzichte van begin dit jaar.

Van de FME-bedrijven heeft 55 procent nu nog een geheel of gedeeltelijk vast contract, maar dat contract loopt bij 68 procent van de ondernemers medio 2023 af. Daarna moeten zij variabele en dus torenhoge energieprijzen gaan betalen. Dit zal invloed hebben op de winstverwachting van bedrijven en op de hele bedrijfsvoering.

FME constateert dat de TEK-regeling voor maar zeer weinig ondernemingen een oplossing is. "De TEK is voor bedrijven net zo onbereikbaar als de maan. De politiek moet criteria aanpassen en het plafond fors verhogen", zegt voorzitter Theo Henrar.

Volgens directeur Bas Janssen van Deltalinqs, de ondernemersvereniging die de belangen van ruim 95 procent van de logistieke bedrijven, havenbedrijven en industriële bedrijven in de Rotterdamse haven behartigt, wordt de energie-intensieve industrie dit jaar hard geraakt. "Wij zien vooral problemen bij de petro- en basischemie. Denk bijvoorbeeld aan de chloorketen om pvc, harsen en schuimen voor bijvoorbeeld matrassen te maken, maar ook aan producenten van materiaal voor petflesjes. Deze bedrijven schalen hun productie af of moeten die zelfs stopzetten."

Janssen kan geen aantallen noemen, omdat veel bedrijven niet naar buiten komen met informatie. "Het gaat vooral om Angelsaksische organisaties, en die zijn terughoudend. Maar we zitten in een uitzonderlijke situatie, waarbij de maakindustrie in ons land onder druk staat. In Nederland gaan we daar veel te lichtzinnig mee om. In plaats daarvan zou het kabinet juist nu flink moeten investeren in dit soort bedrijven."