Een alleenstaande oudere met een minimumloon gaat er volgend jaar het meest op vooruit. Zij kunnen een plus van 12,7 procent tegemoetzien. Een alleenstaande met een minimumloon kan rekenen op een verbetering van 12,2 procent. Jan Modaal - een alleenverdiener met kinderen - krijgt er 7,3 procent bij. Dat meldt het Centraal Planbureau (CPB) op basis van een doorrekening van de plannen.

Het kabinet maakt voor volgend jaar zo'n 17 miljard euro vrij om vooral mensen met lagere inkomens en middeninkomens tegemoet te komen vanwege de stijgende energie- en voedselprijzen. Zo wordt er geld vrijgemaakt voor de voortzetting van de energietoeslag van 1.300 euro via gemeenten, voor een verhoging van het kindgebonden budget en voor een verhoging van de zorgtoeslag. Verder is de overheid van plan om de brandstofaccijnzen te verlagen.

"Door deze maatregelen zien we in doorsnee een positief koopkrachtbeeld voor de huishoudens volgend jaar", schrijven ministers Karien van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) en Carola Schouten (Armoede, Participatie en Pensioenen) dinsdag in hun begroting.

Het steunpakket maakt de forse koopkrachtdaling van 6,8 procent dit jaar niet in één keer goed, benadrukken de ministers. "Het koopkrachtbeeld van 2023 moet dan ook in samenhang met afgelopen jaar worden bekeken. Zo zijn er grote verschillen in hoe de stijging van energierekening bepaalde huishoudens raakt. Dat is sterk afhankelijk van het type contract, van het verbruik en van in wat voor woning iemand woont."

Voorzitter Reinier Castelein van vakbond De Unie weet nog niet hoe het koopkrachtplaatje er echt uit gaat zien. "Nog niet alles is uitgewerkt en doorgerekend, dus de komende weken wordt pas duidelijk wat het effect op de koopkracht gaat zijn. Daarmee is het beloofde koopkrachtherstel voor de middeninkomens en hogere inkomens uiterst twijfelachtig."

Het aantal huishoudens dat met armoede te maken heeft, stijgt dit jaar tot boven het miljoen, denkt het CPB. Uiteraard speelt ook hierbij de hoge energierekening een grote rol. Door de ingrepen van het kabinet, zoals een hoger minimumloon en een energietoeslag, daalt de armoede in Nederland volgend jaar een beetje.

Toch zullen nog altijd ruim 800.000 huishoudens volgend jaar moeite hebben om rond te komen. Daarbij houdt het CPB de grens van een inkomen van 1.533 euro per maand aan. Ruim 200.000 kinderen maken deel uit van zo'n huishouden.

De hoge inflatie heeft ook haar weerslag op de economische groei. Die valt in de tweede helft van dit jaar bijna stil. De economie groeit dit jaar weliswaar met 4,6 procent, maar dat komt vrijwel volledig door een gunstige eerste helft van 2022. Het CPB sluit een kleine recessie, waarbij de economie twee kwartalen achter elkaar niet groeit, niet uit.

Volgend jaar is er enig herstel, met een verwachte groei van 1,5 procent. Dat de economie volgend jaar toch iets groeit, komt door de maatregelen die het kabinet heeft aangekondigd.

Het CPB meldt wel dat zijn voorspellingen onzekerder zijn dan in andere jaren. Dat komt onder meer door de energieprijzen, die snel omhoog en omlaag gaan. Ook is het recente plan van het kabinet om een plafond voor prijzen voor gas en stroom in te voeren nog niet in de cijfers van het CPB verwerkt.