Onder moderne slavernij scharen de organisaties zowel gedwongen arbeid als gedwongen huwelijken, omdat mensen hier door dwang, dreiging of machtsmisbruik niet vrijwillig aan kunnen ontsnappen.

Tussen 2016 en 2021 steeg het aantal mensen dat dwangarbeid moet verrichten met 2,7 miljoen tot een totaal van 27,6 miljoen. Naar schatting 3,3 miljoen van hen zijn kind, van wie meer dan de helft gedwongen werkt in de seksindustrie.

Het aantal mensen in een gedwongen huwelijk steeg in dezelfde periode met 6,6 miljoen tot een totaal van 22 miljoen. Twee derde van hen is vrouw. Mensen die onvrijwillig zijn getrouwd lopen groter gevaar op seksuele uitbuiting, huiselijk geweld of dwangarbeid, stellen de onderzoekers.

Als verklaring voor de toename wijzen de organisaties naar de coronapandemie. Veel mensen zagen door die crisis hun inkomsten wegvallen. Dat leidde mogelijk tot meer schuldslavernij, waarbij mensen dwangarbeid moeten verrichten totdat ze een schuld hebben afbetaald.

Door de virusuitbraak vervielen daarnaast meer mensen in extreme armoede, wat het risico op uitbuiting vergroot. Ook gedwongen huwelijken komen vaak voor bij families die erg arm zijn.

Ondanks die link met armoede komt moderne slavernij nog vaak voor in rijkere en de allerrijkste landen. Ongeveer de helft van alle gevallen doet zich in die landen voor. Dan gaat het om dwangarbeid in bijvoorbeeld de landbouw, huishoudelijk werk, de seksindustrie of de visserij.

Vooral migranten lopen in die landen het risico slachtoffer te worden van uitbuiting. Daarnaast komt slavernij voor bij toeleveranciers aan bedrijven in die rijke landen, bijvoorbeeld bij het delven van grondstoffen.

De organisaties baseren zich op geanonimiseerde gegevens over mensenhandel, 68 enquêtes over gedwongen arbeid en 75 enquêtes over gedwongen huwelijken. Ze roepen overheden op hun inspectiediensten beter uit te rusten voor de strijd tegen slavernij. Ook zou het sociaal vangnet in veel landen moeten worden uitgebreid om extreme armoede te voorkomen. Die rechten zouden ook moeten gelden voor migranten.

Om gedwongen huwelijken tegen te gaan, opperen de organisaties een leeftijdsgrens van achttien jaar om te mogen trouwen en een algeheel verbod op het huwen van mensen tegen hun wil in.

Het rapport noemt ook de situatie in Qatar. Dat land krijgt veel kritiek vanwege de omstandigheden waaronder veel mensen moeten werken.

Omdat de oliestaat in november het WK voetbal organiseert, zijn er veel migranten in het land om de stadions en faciliteiten te bouwen. Door de abominabele omstandigheden zouden de afgelopen jaren hierbij duizenden arbeidsmigranten om het leven zijn gekomen.

Ondanks de problemen die nog steeds bestaan, wijst de Internationale Arbeidsorganisatie erop dat de situatie in Qatar verbeterd is sinds de organisatie in 2018 een kantoor in Doha heeft geopend.