"Dat is een gevaarlijke weg", zegt cao-deskundige Henk Strating van CAO-expert.online. "In de jaren tachtig is dat wel gebeurd en daardoor ging de inflatie alleen maar nog meer omhoog. Er zijn andere oplossingen, bijvoorbeeld een goede loonsverhoging plus een eenmalig bedrag. Bovendien moet elke bedrijfstak kijken of zo'n verhoging opgevangen kan worden met een verbetering van de productiviteit. We moeten voorkomen dat de consument straks de prijs betaalt."

Volgens werkgeversvereniging AWVN is er al sprake van een versnelling van de gemiddelde loonstijging. "De verhoging van de lonen is al gaande. Het uitgangspunt van de cao-onderhandelaars daarbij is wat er per bedrijf of sector mogelijk is", zegt een woordvoerder.

Zo gingen de lonen in juni gemiddeld met 3,8 procent omhoog. In de deze maand afgesloten cao's bedraagt de loonstijging voorlopig 3,3 procent. "Er worden bovendien meer afspraken gemaakt over eenmalige bedragen. Veel bedrijven houden inmiddels rekening met waar de inflatie het hardst aankomt."

FNV-bestuurder Jacqie van Stigt zegt dat er tijdens cao-onderhandelingen niet op te boksen is tegen de hoge inflatie. "We zijn voor fatsoenlijke loonsverhogingen, maar we kunnen niet alles afwentelen op de werkgevers. Hier ligt ook een taak voor de overheid, bijvoorbeeld door de btw en de accijnzen te verlagen. Verder moeten het minimumloon en de daaraan gekoppelde uitkeringen omhoog. En als overheid zelf: betaal je eigen werknemers goed."

De AWVN noemt het uitgangspunt van de vakbonden heel realistisch. "Ook bedrijven hebben te maken met de hoge inflatie, dan is de vraag in hoeverre je dat kunt doorberekenen. De overheid probeert er alles aan te doen, maar de hoge inflatie wordt vooral veroorzaakt door externe factoren zoals de oorlog in Oekraïne en allerlei maatregelen vanwege corona. We zullen met z'n allen de pijn moeten delen."

Cao-deskundige Strating vindt het te makkelijk om naar de overheid te wijzen. "Een vreemde redenering, aangezien ook de overheid te maken heeft met inflatie. Werkgevers en vakbonden moeten hier zelf hun verantwoordelijkheid nemen."

Van Stigt weet hoe het is om keihard te onderhandelen over lonen. Als bestuurder bij FNV Metaal, waar ze al tien jaar actief is en nu afzwaait, ging er maar één keer een cao-onderhandeling voorbij zonder staking. "Er heerst veel onrust in verschillende sectoren, waarbij een kentering zichtbaar is. Werknemers staan sterker in hun schoenen, de werkdruk is namelijk gigantisch vanwege de krapte op de arbeidsmarkt. Als zelfs de huisartsen in actie komen, wordt het een roerige herfst."