In het Zwitserse Davos gaat zondag het World Economic Forum (WEF) van start. Voor het eerst in twee jaar komen wereldleiders, zakenmensen en opiniemakers weer fysiek bij elkaar om over de politieke en economische koers te praten. Met zo'n 2.500 veelal steenrijke deelnemers is het een erg exclusieve vergaderclub, met kritiek en argwaan als gevolg.

Het WEF is opgericht in 1971 en is naar eigen zeggen een onafhankelijke internationale organisatie die mensen bij elkaar brengt die het verschil kunnen maken. Het is ook een club waar mensen uit de politiek, het bedrijfsleven en de culturele sector bij elkaar komen, zolang ze maar ondernemend zijn.

Dat betekent overigens niet dat je zomaar binnenkomt. Mogelijkheden tot lidmaatschap zijn beperkt tot de duizend grootste bedrijven ter wereld. De jaarlijkse lidmaatschapskosten kunnen oplopen tot ongeveer een 500.000 euro.

Hoe het WEF de rol van die bedrijven ziet, staat beschreven in het recentste manifest van het WEF uit 2020. Zo wil de organisatie in een notendop dat bedrijven eerlijk belasting betalen, corruptie moeten uitbannen en zich moeten inzetten voor een gelijk speelveld. Ook moeten ze zorg dragen voor mensenrechten, niet alleen binnen de eigen organisatie, maar in de gehele aanvoerketen.

Exclusief feestje

Dat zijn stuk voor stuk nobele doelen. Maar volgens Journalist Peter S. Goodman, die ruim tien jaar lang verslag deed van het WEF, is er een groot verschil tussen de boodschap die wordt uitgedragen en hoe sommige deelnemers in de wedstrijd zitten.

In zijn eerder dit jaar verschenen boek Davos Man: How the Billionaires Devoured the World beschrijft Goodman hoe een aantal durfinvesteerders eerst braaf een lezing over mensensmokkel bijwoont, om elkaar vervolgens te feliciteren met een uitnodiging voor een feestje van een Russische oligarch die sekswerkers heeft laten invliegen.

Hoewel tijdens het WEF zonder twijfel serieuze discussies worden gevoerd, is 'Davos' stiekem ook een belangrijke datum op de societykalender, met tal van exclusieve recepties waar je alleen op uitnodiging kunt komen. Tijdens het vorige fysieke evenement in 2020 waren de deelnemers goed voor een vermogen van 500 miljard dollar (ruim 473 miljard euro). Op vliegvelden rond het Zwitserse Davos was het dan ook een komen en gaan van ongeveer 1.500 privéjets en andere vliegtuigen.

Luxe terreinwagens vervoeren hoogwaardigheidsbekleders naar hun bestemming.

Premier Rutte reist af namens Nederland

Dat versterkt het beeld van een losgezongen elite die bij elkaar komt. Daarnaast staat het WEF erom bekend dat er in achterkamertjes in een flits deals tussen politiek en bedrijfsleven gemaakt worden die normaal gesproken maanden in beslag nemen.

Die exclusieve lobbysfeer voedt complottheorieën dat het WEF, net als de Bilderberg-bijeenkomsten, eigenlijk bedoeld zijn voor een geheimzinnige elite die de wereld in het geniep en op ondemocratische wijze bestuurt.

Het WEF staat dit jaar in het teken van de oorlog in Oekraïne en heeft het thema 'Keerpunt in de geschiedenis: politiek beleid en zakelijke koers'. Namens Nederland zijn premier Mark Rutte en koningin Máxima volgende week aanwezig in Davos.