Dieselrijders zullen het ongetwijfeld al hebben gezien: de pompprijzen zijn de laatste tijd ongekend hard opgelopen. En bij diesel is dat nog erger dan bij benzine. Zo is de adviesprijs voor diesel woensdag 2,099 euro per liter, terwijl dat bij benzine 2,209 euro was: een verschil van 11 cent.

Op 24 februari, de dag waarop Rusland Oekraïne binnenviel, was het prijsverschil nog 32,3 cent. Een jaar geleden was dat zelfs 36 cent per liter.

Tim Schoenmakers van belangenvereniging voor tankstations BETA ziet twee belangrijke oorzaken van de extreme prijsstijging van diesel. Allereerst wijst hij erop dat er veel energie nodig is voor de productie van diesel.

"De olie die je gebruikt om diesel van te maken, is relatief vuil en er is energie voor nodig om die schoon te maken. Maar de prijs van energie is de laatste tijd flink gestegen. Dat heeft meer gevolgen voor de prijs van diesel dan voor benzine, omdat je bij de productie daarvan minder energie nodig hebt", aldus Schoenmakers.

Een tweede oorzaak is volgens hem dat diesel vaak wordt gemaakt van Russische olie. En daar is nu moeilijker aan te komen dan voor de oorlog in Oekraïne, dus is de prijs van die olie hoger.

In theorie zouden raffinaderijen kunnen besluiten andere olie te gaan gebruiken, maar dat gaat in praktijk niet, zegt Schoenmakers. "Raffinaderijen zijn ingesteld op de verwerking van één bepaald type ruwe olie. Je kunt niet zomaar een andere soort olie door de raffinaderij heen halen. Die flexibiliteit is er niet."

Paul van Selms van consumentencollectief UnitedConsumers ziet nog een derde oorzaak. De coronacrisis zorgde ervoor dat veel mensen thuis gingen werken. Maar transportbedrijven en het zakelijk verkeer, zoals vertegenwoordigers, bleven tijdens de pandemie veelal doorrijden. En dat zijn vrijwel altijd dieselrijders.

Inmiddels zijn de lockdowns voorbij, maar wordt er nog altijd volop thuisgewerkt, terwijl veel dieselgebruikers nog steeds op de weg zitten. Dat heeft gevolgen voor de prijs van diesel.

Sinds het begin van deze maand speelt ook nog wat anders mee. Het kabinet besloot de accijnzen op benzine en diesel te verlagen. Maar bij benzine ging er meer (17 cent) af dan bij diesel (11 cent). Dit betekent ook dat er wat meer btw af gaat bij benzine dan bij diesel.

Daardoor is het verschil tussen beide brandstoffen nog wat kleiner geworden. Dat is voor de dieselrijder extra vervelend, omdat veel automobilisten juist diesel kiezen vanwege het prijsverschil. Van dat verschil is nu echter niet veel meer over.