Voor fijnstof kwamen de metingen voldoende overeen, maar de hoeveelheden polycyclische aromatische koolwaterstoffen (paks) en metalen, allebei schadelijk voor de gezondheid, zijn veel groter dan uit de rapportages blijkt. Zo mat het RIVM zes keer meer looduitstoot en op sommige plekken tot duizend keer meer benzoperyleen, een stof die wordt gevormd bij de verbranding van onder meer fossiele brandstoffen.

Het RIVM benadrukt dat dat niet per se betekent dat Tata Steel, bewust of onbewust, aan onderrapportage doet. "Dat kan een van de oorzaken zijn, maar er zijn nog andere mogelijkheden", verduidelijkt onderzoeker Janneke Elberse. Volgens haar kan een deel van die extra uitstoot ook afkomstig zijn van onderaannemers op het terrein van Tata Steel. Die zijn niet verplicht hun uitstoot te registreren.

Een andere optie is dat niet van alle stoffen de juiste bron werd bepaald. Ook kunnen stoffen opwaaien door de wind, waardoor ze opnieuw gemeten worden in de lucht of op de grond. Om te bepalen waar het probleem ligt, vraagt het RIVM om meer data over de uitstoot van paks en metalen op het terrein van Tata Steel.

Wat het gezondheidsinstituut wel heel duidelijk heeft kunnen vaststellen, is dat Tata Steel de grootste uitstoter is van paks en metalen in de regio IJmond. Die regio behelst IJmuiden, Wijk aan Zee, Beverwijk en Velsen-Noord. Het precieze aandeel van Tata Steel in de uitstoot is echter onduidelijk. Ook bijvoorbeeld schepen, verkeer en een aantal natuurlijke bronnen stoten deze stoffen uit.

Tata Steel begrijpt naar eigen zeggen niet waar de discrepantie vandaan komt en wil daarover in gesprek met het RIVM. "We willen dit zo snel mogelijk uitzoeken, want het is absoluut niet de bedoeling om te onderrapporteren", zegt Hans van den Berg, CEO van Tata Steel Nederland.

Het bedrijf kondigde eind vorig jaar aan dat het zijn looduitstoot tegen 2023 met 70 procent wil verlagen vergeleken met 2019. De uitstoot van paks zou dit jaar gehalveerd moeten worden ten opzichte van 2019. "Daarvoor is het natuurlijk belangrijk om te weten of die uitstootrapportage juist was", zegt Van den Berg. Als zou blijken dat er bepaalde zaken niet kloppen, zal Tata Steel daar snel op reageren en eventueel forsere maatregelen nemen.