Op vijf verschillende plekken, waaronder Nova Zembla, liggen in totaal achttien vrachtschepen vast. In het gebied is sprake van strengere vorst dan normaal in deze tijd van het jaar, waardoor er veel meer ijsvorming is. De schepen zijn erdoor verrast, onder meer doordat meteorologen de vroege vorst niet zagen aankomen, schrijven diverse Russische media.

Op veel plekken drijft een ijslaag van tientallen centimeters dik. De schepen kunnen daardoor geen kant meer op. Inmiddels zijn diverse ijsbrekers uitgevaren om de schepen te hulp te schieten, maar de reddingsoperatie kan nog wel enkele weken in beslag nemen.

Poetin wil dat de scheepvaart tussen Azië en Europa volop gebruikmaakt van de vaarroute boven Rusland, omdat het land er goed aan kan verdienen. Het aantal schepen is nu nog beperkt, maar de president wil dat het de komende jaren flink toeneemt. Door de opwarming van de aarde is de route steeds beter begaanbaar, en ook gedurende een langere periode van het jaar. Ze kan dienen als een sneller en goedkoper alternatief voor de route via het Suezkanaal.

Milieugroeperingen zijn er fel op tegen. Ze vrezen voor extra schade aan het noordpoolgebied, dat toch al flink te lijden heeft door de opwarming van de aarde. Enkele rederijen hebben in het verleden al gezegd geen gebruik te maken van de route. Andere bedrijven zijn wel geïnteresseerd. Die merken nu dat dit niet zonder slag of stoot gaat.

De schepen liggen al enkele weken vast. Daarom is haast geboden. Zo meldt de kapitein van het schip Mikhail Somov dat er nog maar voor tien dagen brandstof en voedsel aan boord is. De verwachting is dat een van de ijsbrekers op z'n vroegst komend weekend het schip bereikt. Hoe snel andere schepen worden geholpen, is niet helemaal duidelijk.