Het is nog niet zo gek lang geleden dat het voortbestaan van wat inmiddels het waardevolste automerk ter wereld is aan een zijden draadje hing. Vorig jaar gaf topman Elon Musk toe dat Tesla in 2018 aan de rand van de afgrond stond en zo goed als bankroet was. Hoe anders is dat nu.

Tesla is al zeker acht kwartalen achtereen winstgevend en de verwachting is dat de fabrikant ook in het derde kwartaal van dit jaar weer zwarte cijfers zal schrijven, temeer daar het bedrijf in de achterliggende periode een recordaantal van 241.300 elektrische auto's afleverde.

Toch was het aantal leveringen zeker niet altijd een graadmeter voor succes. Tesla verdiende lange tijd namelijk het meeste geld met de handel in emissierechten. Veel fabrikanten van brandstofauto's klopten de afgelopen jaren steevast bij Tesla aan voor emissierechten, aangezien de auto's van dat merk niks uitstoten. Op die manier konden andere automerken de CO2-uitstoot van de eigen vloot op papier verlagen.

Dat is een lucratieve handel. Zo kocht Fiat Chrysler Automobiles (FCA) tussen 2019 en 2021 voor ongeveer 2,4 miljard dollar (2,06 miljard euro) aan emissierechten bij Tesla, aldus persbureau Reuters. Ook op kwartaalbasis zorgt de emissiehandel voor flinke getallen in de boeken. In het eerste kwartaal van dit jaar haalde Tesla 528 miljoen dollar aan omzet uit emissierechten en in het afgelopen kwartaal 354 miljoen dollar.

In diezelfde periode kreeg het Amerikaanse merk een tegenslag te verwerken: Stellantis, het fusiebedrijf van FCA en het Franse PSA, maakte bekend niet langer bij Tesla te hoeven aankloppen voor emissierechten.

Toch lijkt het bedrijf van Musk het goed te hebben aangepakt, want in het tweede kwartaal van dit jaar verdiende Tesla voor het eerst meer met elektrische auto's en Powerwalls (energieopslagunits voor in huis) dan met emissierechten.

Dat heeft Tesla onder meer te danken aan het voortdurende succes van de Model 3, die in de Verenigde Staten en Europa nog altijd koploper in de verkooptabellen is. Ook de succesvolle introductie van de Model Y draagt er een steentje aan bij. Deze auto kwam vorig jaar jaar in de Verenigde Staten op de markt en is sinds dit jaar ook leverbaar in China en Europa. Daarnaast zijn de leveringen van de opgewaardeerde Model S inmiddels op gang gekomen en is eerder deze maand een begin gemaakt met de uitlevering van de eveneens verbeterde Model X.

Ook Tesla is niet immuun voor het wereldwijde chiptekort, waardoor het maar de vraag is of het bedrijf leveringsrecords kan blijven vestigen. Maar aan de eigen inspanningen zal het waarschijnlijk niet liggen. Mogelijk kan dit jaar nog worden begonnen met de bouw van de Model Y in een nieuwe fabriek in Duitsland, terwijl in 2022 ook een nieuwe productielocatie in de Amerikaanse staat Texas moet gaan draaien.

"Met de nieuwe locaties zou Tesla in staat moeten zijn de productieaantallen volgend jaar te overtreffen. Aan de vraag in de markt zal het naar verwachting niet liggen", zegt Rico Luman, econoom bij het ING Economisch Bureau. "Wel kunnen tekorten in de ketens ook bij Tesla een remmende werking op de productiegroei hebben."

Luman is desalniettemin positief gestemd over de vooruitzichten van Tesla: "Het is een voordeel dat Tesla met de huidige productie schaalgrootte begint te bereiken. Ook lijkt de productiviteit - het aantal uren dat nodig is om een auto te produceren - in vergelijking met andere fabrikanten relatief goed te zijn. Dit zijn positieve signalen voor de toekomstige resultaten, waarvan de markt ook veel verwacht."

Wel plaatst hij een kanttekening: "De aanhoudende schaarste van onderdelen zorgt er echter voor dat 2022 voor autofabrikanten en dus ook voor Tesla onzekerheden kent."