Volgens de woordvoerder moeten "werkgevers en werknemers er samen uit komen". "Als dat niet lukt, kan een ontevreden werknemer nog altijd naar de rechter stappen", klinkt het.

Niettemin liet de woordvoerder in een eerdere schriftelijke reactie weten dat het niet toegestaan is voor bedrijven om van hun personeel een vaccinatiebewijs te eisen. "Vaccineren verplichten mag niet."

"Een werkgever mag in sommige gevallen wel in samenspraak met de werknemer afspreken om thuis te werken of beschermingsmiddelen te dragen. Maar verdere consequenties verbinden aan het feit of iemand wel of niet gevaccineerd is, mag niet", staat in de mededeling.

Het is juridisch gezien voorlopig verboden in Nederland om te eisen dat werknemers hun vaccinatiestatus bekendmaken. Een werkgever mag ernaar vragen, maar werknemers zijn niet verplicht om daarop te antwoorden. Van iemand verlangen dat hij incheckt met zijn coronapas voordat hij begint met werken, is dus zeker verboden.

De overheid zit in deze situatie echter tussen twee vuren. Er staat namelijk niets in de wet over vaccinatiebewijzen tonen op je werk, omdat deze situatie uniek is. En een ministerie kan zich alleen op de wet baseren als het op wil treden. Als er een grondwetswijziging komt waardoor het in sommige sectoren of situaties wel geëist mag worden, dan kan de overheid zich op dat artikel baseren om controles uit te voeren. Demissionair minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) zei op de recentste coronapersconferentie dat hij bekijkt wat de mogelijkheden zijn op dat vlak.

Eerder bracht NU.nl al aan het licht dat de ticketwebsite Ticketmaster zijn werknemers om zo'n bewijs vraagt als ze op kantoor willen werken. Niet-gevaccineerden zouden zelfs opgebeld zijn met de boodschap dat ze thuis moeten blijven.

In de daaropvolgende dagen kreeg NU.nl een tip binnen van een leverancier van flexwerkers bij het Amsterdamse congrescentrum RAI. Die ontving een brief, die NU.nl in handen kreeg, waarin staat dat flexwerkers worden geweerd op evenementen als ze niet kunnen bewijzen dat ze gevaccineerd zijn tegen COVID-19, negatief getest zijn op het coronavirus of daarvan genezen zijn. Een woordvoerder van RAI laat weten aan NU.nl dat het bedrijf de brief heeft gestuurd in opdracht van een evenementenorganisator.

Ook de IJslandse voedselverwerker Marel stuurde zijn Nederlandse personeel een bericht met de vraag om thuis te blijven als ze niet gevaccineerd zijn, al is het bij dit bedrijf geen verplichting. "Zie het als een dringend beroep om rekening te houden met je collega's, die bijvoorbeeld onderliggende aandoeningen kunnen hebben waardoor ze een hoger risico lopen, zelfs als ze volledig zijn gevaccineerd", staat in de mail.

Dat is ook de strategie van het autoverhuurbedrijf LeasePlan. Het vraagt niet-gevaccineerden om thuis te blijven, maar zal niet actief controleren. De luchtvaartmaatschappij KLM vraagt zijn niet-gevaccineerde personeel dan weer om zich te melden. Die mensen worden dan niet ingezet op vluchten naar landen met een vaccinatieplicht.

Verbetering: In een eerdere versie van dit artikel kwam niet duidelijk naar voren dat het ministerie niets kan ondernemen zolang er niets in de wet staat. Dat is nu verduidelijkt.