Het instituut voor budgetvoorlichting vindt het zorgelijk dat mensen die minder dan 2.000 euro spaargeld hebben, speculeren. Dat geldt voor een kwart van die groep. "We zijn op zich niet tegen beleggen, maar dat kun je alleen doen met geld dat je overhebt", zegt directeur Arjan Vliegenthart van het Nibud. Ook van de mensen die zeggen moeilijk rond te komen, geeft een vijfde aan te beleggen.

"Een wortelkanaalbehandeling of de apk voor de auto kun je nog niet betalen in bitcoin of in aandelen." Dat zijn volgens het Nibud juist de dingen waarvoor je altijd geld achter de hand moet houden. Voor alleenstaanden zou die buffer 3.550 euro moeten zijn en voor een gezin 5.900 euro. Met name de groep tussen de 18 en 34 jaar is recent in aandelen of cryptomunten gestapt, blijkt uit het Nibud-onderzoek.

Volgens Vliegenthart schuilt het risico er bij cryptomunten niet alleen in dat de waarde nogal fluctueert. "Je moet er ook echt verstand van hebben en het is nog maar de vraag of iedereen die erin stapt, dat ook heeft." De Nibud-directeur snapt prima dat mensen kijken naar manieren om meer van hun geld te maken nu de rente op spaargeld verwaarloosbaar is. "Maar spaargeld is op zich niet bedoeld om het meer te laten worden, maar als buffer."

Het zou ook zeker niet minder moeten worden door negatieve rente op je spaarrekening. "Daar maken we ons grote zorgen om, aangezien het psychologisch effect van het kleine verschil tussen nul rente of een beetje negatieve rente heel groot is. Daar reageren mensen emotioneel op en het heeft daardoor een heel groot effect." Mensen stoppen hun geld liever in de spreekwoordelijke sok dan rente te betalen om het te stallen.

In coronatijd zijn mensen niet alleen meer gaan beleggen, maar een deel heeft ook meer gespaard. "We zijn best een spaarzaam volkje", stelt de Nibud-directeur. Drie kwart van de Nederlanders spaart. Een vijfde van de mensen wil niet zeggen hoeveel spaargeld ze hebben. Bij ruim 10 procent is het minder dan 500 euro en 3 procent komt nu vaak al in aanmerking voor negatieve rente met een saldo van boven een ton.

Voor de meeste mensen is tijdens de coronacrisis niet veel veranderd in hun financiële situatie. Het Nibud vraagt elk jaar wat mensen doen met hun vakantiegeld. 84 procent van de Nederlanders ontvangt dat. In normale jaren, geeft zo'n 45 procent dat ook daadwerkelijk uit aan vakantie. Vorig jaar en dit jaar is dat maar iets meer dan een kwart.

Eén op de vijf Nederlanders heeft in de afgelopen periode een voucher gekregen, voor een vakantie of voor een uitje dat door de coronacrisis in het water is gevallen. Vier op de tien zegt de voucher ook echt te gebruiken waar die voor is uitgegeven. Bijna een kwart laat ze uitbetalen en zet het geld op de spaarrekening, iets wat het Nibud altijd toejuicht.