Sywert van Lienden heeft zich zondag in het tv-programma Buitenhof uitgelaten over de commerciële kant van zijn mondkapjesdeal met de overheid. Volgens Van Lienden had hij "van de daken moeten schreeuwen dat er ook een bv was". De ruim 9 miljoen euro die hij aan de deal overhield, wil hij naar een stichting dirigeren.

Dat bedrag heeft Van Lienden apart gezet. "Dat heb ik niet aangeraakt. Ik heb een gelukkig leven. Ik ben compleet kapotgemaakt, ik hoop dat ik het nooit hoef aan te raken."

Van Lienden wil naar eigen zeggen goede doelen gaan steunen. Dat het zo lang heeft geduurd voordat er duidelijkheid over zijn verdiensten kwam, was volgens Van Lienden "gewoon verkeerd".

Hij denkt eraan het te beleggen en met het rendement iets te doen voor "kankeronderzoek bij jonge mensen of kansarme gezinnen", zei hij tegen Buitenhof-presentator Twan Huys.

20 miljoen euro winst op mondkapjesdeal

Van Lienden kwam de afgelopen weken onder vuur te liggen door publicaties van de Volkskrant en Follow the Money.

Hij maakte zich in het voorjaar van 2020 sterk voor de aanschaf van medische mondkapjes, toen er wereldwijd schaarste aan mondmaskers was. Van Lienden richtte de non-profitorganisatie Stichting Hulptroepen Alliantie op om ervoor te zorgen dat Nederland snel miljoenen mondkapjes zou krijgen. Hij beweerde dat belangeloos te doen. Via een bv die hij en zijn kompanen oprichtten, werd echter 20 miljoen euro winst geboekt.

"Dat heb ik fout gedaan. Dat is mijn fout", zei van Lienden zondag. Terugkijkend noemde hij zijn handelen "onuitlegbaar". Hij wil bovendien zijn eigen morele kompas onder de loep nemen.

Zakelijke partners niet op de hoogte

Niet iedereen binnen de Stichting Hulptroepen was ermee bekend dat er een commerciële kant aan de mondkapjesdeal met de overheid zat. Eerder lieten zakelijke partners Randstad, Coolblue, KLM en Flexport al weten dat ze niet op de hoogte waren van de eigen bv van Van Lienden en zijn compagnons. Van Lienden sprak dat in een reactie tegen.

Dat hij de enorme winsten niet van de daken schreeuwde, had volgens Van Lienden onder meer te maken met een geheimhoudingsverklaring. In een geschreven verklaring zei hij eerder al dat het ministerie van Volksgezondheid die niet wilde opheffen, maar demissionair minister Tamara van Ark (Medische Zorg) zei eind mei al dat "die behoefte aan geheimhouding" niet bij het departement lag.

Van Lienden en zijn zakenpartners verklaarden de winst eerder door te zeggen dat zij een post in de deal moesten opnemen om risico's op te vangen. Afgelopen week werd echter bekend dat de overheid de deal voorfinancierde.

Maar volgens Van Lienden was de financiering niet het enige risico. Ook de prijzen van grondstoffen of de valutakoers kan veranderen, wat invloed kon hebben op de deal, zo legde hij uit.

CDA start onderzoek

De deal van Van Lienden is "deels" voorgefinancierd, erkende minister Van Ark afgelopen week in de Tweede Kamer.

De bewindsvrouw zegt dat zij verder wil uitzoeken hoe de deal gefinancierd is, omdat het om "extreem hoge bedragen" gaat. Van Ark wil onder meer nagaan of Van Lienden een oneerlijk voordeel heeft gehad vanwege zijn politieke contacten als CDA-lid.

Het landelijk bestuur van het CDA zegt zondag te zullen onderzoeken of hij de partij heeft ingelicht over zijn bv. Dat is volgens de integriteits- en royementscommissie niet gebeurd.

Eerder liet de fractie bij monde van Kamerlid Joba van den Berg al weten "niet op de hoogte van enig winstoogmerk" te zijn geweest.