Cryptovaluta zoals bitcoin zijn een hype, zoveel is wel duidelijk. Nederland telt twintig bij De Nederlandsche Bank (DNB) geregistreerde aanbieders van cryptodiensten, waarmee niet gezegd is dat de toezichthouder zicht heeft op wat zich bij die instellingen afspeelt. Bovendien kan iedereen bij buitenlandse dienstverleners terecht, wat het beeld nog meer vertroebelt.

De registratie van de twintig partijen bij DNB is maar een zeer beperkt 'stempeltje van goedkeuring'. "Dat geeft alleen zekerheid dat deze aanbieders van cryptomunten niet betrokken zijn bij criminele transacties", zegt een woordvoerder. "Maar verder reikt het toezicht niet."

De Autoriteit Financiële Markten (AFM) geeft aan ook geen idee te hebben hoeveel consumenten geld steken in cryptovaluta of voor welke bedragen. "Het is wel duidelijk dat het een hype is", aldus een woordvoerder. De AFM houdt wel toezicht op beleggingsinstellingen, die op hun beurt kunnen beleggen in de bitcoin en consorten.

Ook de Vereniging van Effectenbezitters (VEB) durft er geen gooi naar te doen hoeveel mensen geld steken in de crypto's en voor hoeveel geld. "We hebben daar geen cijfers over. De informatie over de handel verschilt nogal van platform tot platform." Bitcoin Meester, naar eigen zeggen het grootste cryptoplatform in Nederland, denkt het wel bij benadering te weten.

Mensen steken er tientjes tot tonnen in

"Uit een onderzoek eerder dit jaar kwam naar voren dat zo'n 700.000 Nederlanders bitcoin hebben. Wij hebben bijna 200.000 Nederlandse klanten", zegt Christiaan Jimmink van het platform. "Hoeveel geld mensen erin steken, loopt echt sterk uiteen. Van tientjes tot tonnen. Per dag verhandelen we voor tientallen miljoen euro's."

DNB en ook de financiële toezichthouder AFM zijn geen fan van beleggen in crypto, de VEB kwalificeert deze tak van beleggen vooralsnog "als een dark pool"; handelssystemen waarbij weinig gegevens openbaar worden gemaakt. "Wij geven geen beleggingsadviezen", aldus DNB. "Maar we mogen er wel wat van vinden. Een crypto vertegenwoordigt niets. Geen aandeel waarbij je een stukje bedrijf koopt en dividend kunt krijgen. Het is geen lening waarbij je je geld terugkrijgt en rente."

'We kunnen ook tulpenbollen verhandelen, dan heb je nog een tulp'

Volgens DNB staat het iedereen vrij om overal in te handelen. "We kunnen ook tulpenbollen onderling verhandelen, dan heb je in ieder geval nog een tulp." De AFM zegt de ontwikkelingen rond de cryptovaluta nauwlettend in de gaten te houden. "We hebben consumenten ook regelmatig gewaarschuwd voor investeren in crypto's."

De waarde van de digitale munten kan alle kanten opgaan. "De volumes zijn dan enorm", zegt Jimmink van Bitcoin Meester. "Als de koers 10 procent naar beneden gaat, komt het verhandelde volume bij ons zo uit op 60 miljoen euro." Op zijn platform worden 180 verschillende "muntjes" verhandeld. "Daar is wel wildgroei in. We zouden er ook vijfhonderd kunnen aanbieden."