Chips worden gebruikt in talloze apparaten, onder meer smartphones, laptops en spelcomputers. Ook auto's hebben er honderden, zo niet duizenden aan boord. Maar nu er een groot tekort aan is, komen steeds meer bedrijven in de knel met hun productie.

Er is op dit moment een dusdanig hoge vraag naar chips dat de fabrikanten het niet kunnen bijbenen. Er is daardoor een schreeuwend tekort ontstaan. Dat heeft volgens Makinwa een aantal oorzaken.

Hij wijst allereerst op het thuiswerken. Velen gaan sinds de uitbraak van de pandemie niet meer naar kantoor, waardoor meer vraag is naar apparaten om te kunnen thuiswerken, bijvoorbeeld laptops. "Ook zoeken veel mensen vanwege de lockdown naar extra vertier binnenshuis, waardoor meer spelcomputers worden verkocht. In al die producten zitten chips."

Een andere grootverbruiker van chips, namelijk de auto-industrie, zit nu ook met de handen in het haar. "In het voorjaar van 2020 moesten veel autobouwers hun fabrieken tijdelijk sluiten vanwege de corona-uitbraak", legt Makinwa uit. "Tegelijkertijd besloten ze om dan ook maar de bestellingen voor chips te annuleren. Omdat chipfabrieken een beperkte capaciteit hebben, hebben ze de vraag vanuit elektronicabedrijven, zoals smartphonemakers en de laptopbouwers, voorrang gegeven."

Toen de autofabrieken na de eerste coronagolf weer opengingen en de vraag naar auto's sneller opveerde dan gedacht, wilden de autoproducenten weer chips bestellen. Maar daar hadden de chipmakers nu minder capaciteit voor, waardoor de wachttijden flink zijn opgelopen.

Helaas is dat niet zo simpel. "Het uitbreiden van de productiecapaciteit is een ingewikkeld proces dat maanden duurt. Zo zou de grootste chipproducent, TSMC, momenteel zijn capaciteit uitbreiden, maar dat duurt drie tot zes maanden."

Een andere grote chipmaker is het Chinese SMIC. Maar dat bedrijf is door de Verenigde Staten op een zwarte lijst gezet. Amerikaanse bedrijven mogen geen goederen meer leveren aan de Chinese chipfabrikant, terwijl het bedrijf medeafhankelijk is van leveringen vanuit de VS. Dat maakt de problemen nog wat groter.

Daarnaast is het voor beginnende bedrijven zeer moeilijk om tot de markt toe te treden. Het kost veel tijd en nog veel meer geld, vaak miljarden, voordat je kunt beginnen met chips grootschalig te produceren. Daardoor zijn er niet of nauwelijks nieuwe toetreders.

De beschikbaarheid van populaire producten, zoals sommige smartphones en spelcomputers kan behoorlijk onder druk komen te staan. Zo zou Sony problemen hebben met de levering van de PlayStation 5, wat zomaar eens de rest van het jaar kan duren. Ook Microsoft loopt tegen beperkingen aan, bij de levering van zijn Xbox Series X.

Daarnaast worstelen telefoonproducenten ermee. Zo zei Samsung Electronics deze week dat de lancering van de nieuwe versie van hun smartphone Galaxy Note mogelijk wordt uitgesteld tot volgend jaar, nadat Apple-topman Tim Cook vorige maand al had gezegd tegen beperkingen aan te lopen.

Ook andere consumentenelektronica kan lastig leverbaar zijn. Zo kunnen de wachttijden voor draadloze speakers oplopen. Voor deze markt speelt ook mee dat vorig jaar een grote fabriek in Japan, waar chips voor dergelijke apparatuur werden gemaakt, is afgebrand.

"Omdat het chiptekort voorlopig niet is opgelost, kan het weleens een karige Kerst worden als je met de feestdagen gadgets wil kopen", aldus Makinwa. Hij denkt dan vooral aan nieuwe producten. "Bij de gadgets die al op de markt zijn, zijn de problemen waarschijnlijk kleiner."

Problemen zijn er ook voor autobouwers. Zo besloot Tesla om de productie van de Model 3 tijdelijk te stoppen in zijn fabriek in Fremont, terwijl het Japanse Honda eerder deze week enkele fabrieken in Noord-Amerika tijdelijk stillegde, nadat het bedrijf dat eerder al in het VK had gedaan. Ford, op zijn beurt, voorspelde dat zijn productie weleens 20 procent lager zou kunnen uitvallen. De verwachting is dan ook dat bij de levering van sommige auto's eveneens vertraging ontstaat.

Het lijkt er niet op dat het chiptekort snel is opgelost. Makinwa verwacht dat dit de rest van het jaar speelt. "Chipfabrikanten zijn hun capaciteiten nu wel aan het uitbreiden, maar ik vermoed dat er pas na de jaarwisseling weer voldoende chips zijn."