Sinds 1 januari van dit jaar is de zogenaamde Wet vereenvoudiging beslagvrije voet van kracht. Volgens die wet moet er altijd een deel van het inkomen zijn waar geen enkele schuldeiser beslag op mag leggen. Zo belanden mensen niet onder het bestaansminimum, is de redenering.

Wie een deel van zijn toeslagen moet terugbetalen, krijgt daar standaard een brief met een betalingsregeling over. Als de ontvanger dan niet zelf aan de bel trekt en mogelijk zijn schulden niet afbetaalt, kan de huur- of zorgtoeslag worden stopgezet.

Toch is het volgens de wet de bedoeling dat de Belastingdienst die beslagvrije voet op voorhand berekent. Dat dat niet altijd gebeurt, leidt er volgens de LOSR en de Nationale ombudsman toe dat veel mensen toch nog onder het bestaansminimum belanden.

"Burgers worden zo nodeloos verder in het moeras van stress en schulden geduwd, met nieuwe schulden tot gevolg. De wet moest het bestaansminimum beter beschermen. Eindelijk zouden we verlost zijn van het zogenaamde 'piepsysteem', waarbij de burger zelf aan de bel moet trekken om beschermd te worden door de beslagvrije voet. Dat er nu berekend wordt zonder toepassing van de beslagvrije voet is immers in strijd met de wet", zegt André Moerman, voorzitter van de LOSR.

De LOSR schreef Van Huffelen een brief met het verzoek om het terugvorderingsbeleid van de Belastingdienst op korte termijn aan te passen. De demissionair staatssecretaris laat aan NU.nl weten dat ze in gesprek gaat met de organisatie, maar benadrukt dat er door de toeslagenaffaire sinds maart vorig jaar geen dwanginvorderingen meer hebben plaatsgevonden. "Er was dus ook geen aanleiding om de beslagvrije voet toe te passen."