Die uitspraak deed EIB-hoofd Werner Hoyer onlangs bij de presentatie van de jaarcijfers van 2020. Met de Brexit verwachtte de bank van de Europese Unie al een moeilijk jaar en daar kwam de coronacrisis nog overheen. Toch kijkt de bank vooruit naar volgende uitdagingen, naar klimaatverandering om precies te zijn.

Binnen dertig jaar wil de Europese Unie klimaatneutraal zijn. En aangezien andere grote economieën inmiddels soortgelijke klimaatdoelen hebben, wordt het ook een kwestie van de boot niet missen, aldus Hoyer: "De Europese Unie dreigt achterop te raken in de wereldwijde competitie als die niet meer geld beschikbaar stelt voor innovatie."

Dat toekomstperspectief heeft nu al grote gevolgen voor de rentabiliteit van grote investeringen in fossiele energie, zoals de aanleg van energiecentrales, pijpleidingen of de zoektocht naar nieuwe voorraden. Dat geldt nog sterker voor de EIB, die tot doel heeft Europees beleid te ondersteunen.

Vanuit die investeerdersbril is de gewenste toekomst al het heden en is het tijdperk van fossiele brandstoffen ten einde. In werkelijkheid zitten we aan de gebruikerskant nog midden in het stookseizoen en zal er voorlopig nergens een gaskraan worden dichtgedraaid. De Nederlandse overheid heeft - met name vanwege de crisis in Groningen - weliswaar besloten dat we 'van het gas af moeten', maar volgens planning zal het nog dertig jaar duren voor dit stapsgewijs is gerealiseerd.

Vorig jaar publiceerde de Europese bank een klimaatroutekaart. De helft van alle financiële activiteiten van de bank moet concreet bijdragen aan verduurzaming, terwijl de andere helft klimaatdoelen niet mag schaden. Het plan maakt een bedrag van 1 biljoen euro beschikbaar voor verduurzaming.

"Dit is een serieuze breuk met het verleden. Maar zonder het gebruik van fossiele brandstoffen te beëindigen, kunnen we onze klimaatdoelen niet halen", aldus Hoyer.

Moet je alle fossiele brandstoffen wel op één hoop gooien? Steenkool heeft een veel hogere CO2-uitstoot per geleverde hoeveelheid energie. En grote oliebedrijven als Shell investeerden in de afgelopen jaren juist extra in aardgas, omdat gas weer minder klimaatbelastend is dan olie.

Staan die realiteiten dan niet haaks op elkaar? Ja en nee. De CO2-concentratie loopt nog elk jaar op en dus is er steeds minder ruimte om nog onder de afgesproken temperatuurgrenzen te blijven. Alle CO2-bronnen voor de komende dertig jaar moeten naast elkaar passen in die beperkte ruimte. Dit betekent dat naast het gebruik van steenkool en olie, óók het gebruik van gas netto omlaag moet. En voor een langetermijninvesteerder is het morgen al 2050.