Arnoud Boot, hoogleraar economie aan de Universiteit van Amsterdam, is er duidelijk over: dat het kabinet er in tijden van onzekerheid voor koos om de economie te bevriezen, was goed. Maar door die strategie nu langer te volgen, houdt het kabinet innovatie tegen.

"Als je geen idee hebt wat er aan de hand is en hoe de toekomst eruitziet, is het geen gek idee om de economie te bevriezen met overheidssteun", zegt hij tegen NU.nl. "Maar we moeten er rekening mee houden dat de economie wel moet veranderen. De wereld staat niet stil. Bedrijven moeten op zoek naar nieuwe kansen. En daar moeten ze een prikkel voor voelen."

Zonder die prikkel komt volgens Boot het zombie-effect om de hoek kijken. Hij zegt dat er twee manieren zijn waarop een bedrijf een zombie kan worden. De eerste: het bedrijf liep al niet lekker voor de coronacrisis, maar kan nu dankzij de steun de tent wat langer draaiende houden. De tweede: een bedrijf zit klem door de coronacrisis, zoals een klein restaurant in een smal straatje, en zoekt nu niet naar nieuwe kansen doordat er nog overheidssteun is.

Zonder steun zouden die ondernemers moeten innoveren of failliet gaan, waardoor ze ruimte maken voor bedrijven die wel innovatief zijn, zegt de hoogleraar. "Bedrijven die slecht draaien worden met steun niet tot orde geroepen, waardoor er minder innovatie is."

De oplossing volgens Boot: de overheid is gedwongen minder ruimhartig te zijn naar ondernemers, zelfs al is dat op het eerste gezicht een slechte keuze omdat er dan meer bedrijven failliet gaan. "Levensvatbare bedrijven die klem zitten ondersteunen, heeft ook de komende tijd logica, maar te veel steun houdt vernieuwing tegen. Accepteer dat er bedrijven failliet gaan."

Hein Roelfsema, econoom aan de Universiteit Utrecht, ziet het anders. Volgens hem worden er door de NOW-steun van de overheid vast wat bedrijven in leven gehouden die anders failliet waren gegaan. Roelfsema: "De vraag is: zijn dat er veel? En is dat nou zo relevant?"

Zelf vindt hij van niet. "Ik ben echt wel voor marktconcurrentie. Er zijn veel mensen die zeggen dat bedrijven die op eigen benen niet kunnen overleven, failliet moeten gaan. Dat argument kun je gebruiken als de markt normaal werkt, maar dat is op dit moment niet zo."

Volgens Roelfsema zou er nu veel verloren gaan als het kabinet bedrijven failliet zou laten gaan. Binnen bedrijven hebben medewerkers veel met elkaar opgebouwd, ze kennen elkaar goed en weten precies wat ze aan elkaar hebben. Als die bedrijven failliet gaan, duurt het lang voordat die relaties weer zijn opgebouwd, terwijl ze wel waardevol zijn voor de economie.

"Als je bedrijven op de fles laat gaan, verlies je veel menselijk kapitaal", zegt Roelfsema. "Vooralsnog kunnen we daarom denk ik beter kiezen voor de better safe than sorry-strategie."

Toch denkt Roelfsema dat als deze crisis nog veel langer duurt, we die gedachte moeten heroverwegen. "Dan moeten we bedenken: is dit het nieuwe normaal? En wat willen we dan eigenlijk, hoe willen we dat onze economie eruitziet? We moeten bedenken wat wel en niet past in de wereld die we willen."