De rode cijfers zijn volgens het CBS met name te verklaren door een sterke daling van de consumentenuitgaven. Nederlandse huishoudens gaven in de eerste drie maanden van dit jaar 2,7 procent minder uit dan in het voorgaande kwartaal. Dat is de grootste daling sinds 1987, het jaar waarin het CBS begon met meten.

De gevolgen van de COVID-19-uitbraak en de maatregelen zijn duidelijk te zien in de cijfers: in januari en februari groeide de economie namelijk nog. Ook gaven huishoudens toen nog meer uit dan eind vorig jaar.

In maart kwam daar een eind aan. Toen gingen veel mensen thuiswerken, moesten horecabedrijven de deuren sluiten, gingen de kapperszaken dicht en raakten winkelstraten leeg. Hierdoor daalden de consumentenuitgaven in maart met 6,7 procent ten opzichte van een jaar eerder, waarmee het volgens het statistiekbureau de grootste daling ooit gemeten is.

De gevolgen van de coronacrisis worden in vrijwel elke sector gevoeld. Het CBS noteert de grootste productiedalingen in de sectoren horeca, cultuur, sport en recreatie. Ook de sectoren handel, vervoer en zorg vertoonden krimp.

Lichtpuntjes in de zee van rode cijfers is de bouw. Met een groei van 3,1 procent ten opzichte van vorig jaar werd in het eerste kwartaal flink doorgebouwd. De opleving is opvallend, want een kwartaal eerder was er nog sprake van een daling.

Peter Hein van Mulligen, hoofdeconoom bij het CBS, spreekt van een forse daling. "Zeker als je bedenkt dat de lockdownmaatregelen pas in maart begonnen", aldus de hoofdeconoom. De Nederlandse economie lijkt het volgens Van Mulligen beter te doen dan die van de landen om ons heen. Zo noteerde Frankrijk een krimp van bijna 6 procent en kromp de economie van onze oosterburen met 2,2 procent.

De CBS-hoofdeconoom benadrukt wel dat de mate van de krimp afhangt van hoe strikt de coronamaatregelen zijn. In Zweden, een land met relatief soepele maatregelen, kromp de economie slechts met 0,3 procent ten opzichte van eind vorig jaar.

Volg de laatste ontwikkelingen rond het virus in ons liveblog.