Marktvolgers spraken al van bizarre tijden toen de olieprijzen vorige week naar diepterecords daalden. Het stilleggen van het openbare leven wereldwijd en de kortstondige prijzenoorlog tussen Saoedi-Arabië en Rusland werden als oorzaak aangewezen. In lange tijd was een van de meest invloedrijke grondstoffen niet zo goedkoop geweest.

Verbijstering alom toen de prijs voor een vat WTI-olie, de benchmark voor olie in de VS, met levering op deze dinsdag verder daalde naar nieuwe records.

Toen de prijs nog maar enkele dollars werd, merkten analisten op Twitter al op dat het vat waar de olie in zat nog meer waard was, maar verbijstering alom toen de prijs zelfs negatief werd. Vier vragen over waarom de olieprijs zo viel.

In koppen werd vaak gesproken over de olieprijs, maar in dit geval ging het specifiek over termijncontracten voor zogeheten West Texas Intermediate (WTI). WTI is een aardolie die veel wordt gebruikt in Amerikaanse raffinaderijen en die termijncontracten zijn contracten om de olie te leveren op een specifieke datum. Per datum kan die prijs verschillen en de prijs die daalde naar min 40 dollar was het termijncontract voor mei met levering op deze dinsdag.

De coronacrisis heeft het openbare leven in landen over de hele wereld stilgelegd. Mensen nemen het vliegtuig en de auto niet meer en sommige fabrieken opereren op lagere capaciteit. Hierdoor is er 30 procent minder vraag naar olie.

Ondertussen is de productie niet zo hard gedaald. Een groep olieproducerende landen heeft weliswaar afgesproken minder olie uit de grond te halen, maar dit gaat pas vanaf 1 mei in. Dit zet al weken druk op de olieprijs.

Energie-econoom Hans van Cleef van ABN AMRO denkt onder meer dat partijen contracten voor olie hadden gekocht terwijl later bleek dat ze de olie helemaal niet konden opslaan. "Ik denk dat gister de paniek toesloeg bij mensen die helemaal niet op een fysieke positie zaten te wachten, maar meer een financiële positie hadden."

Van Cleef merkt op dat de olieprijs van vaten Brent, de maatstaf in Noord-Europa, ook al 20 procent is gedaald. Dus wat dat betreft merken we er in Europa ook iets van. "Maar dan is het vooral het overslaan van het negatieve sentiment", zegt Van Cleef.

Dat gaat waarschijnlijk heel moeilijk worden. Zo behelst elk termijncontract duizend vaten olie, dus je moet sowieso al wat ruimte hebben. En, merkt Van Cleef op, die olie zit waarschijnlijk helemaal niet in vaten, maar in grote opslagtanks of tankers voor de kust.