Jongere en lager opgeleide kinderen hebben minder snel door dat influencers op YouTube reclame maken, concluderen onderzoekers van de Universiteit van Amsterdam en de Radboud Universiteit. De kinderen hebben veelal moeite om een commerciële van een niet-commerciële boodschap te onderscheiden.

Voor het kwalitatieve onderzoek in opdracht van het Commissariaat voor de Media werden 38 kinderen van tussen de tien en zestien jaar onderzocht. Het gaat om basisschoolkinderen tot jongeren in verschillende niveaus op het voortgezet onderwijs.

Het onderzoek toetst de zogenoemde Social Code: YouTube die in 2017 door een groep YouTube-influencers werd bedacht en ondertekend om transparanter te zijn over gesponsorde berichten. De opstellers van de gedragscode adviseren aan het begin van een video of onderaan in de begeleidende tekst te vermelden dat er reclame wordt gemaakt.

Een term als 'samenwerking' is te vaag

Die aanbevelingen blijken niet voldoende. Het bericht moet namelijk wel helder geformuleerd zijn. Kinderen associëren de term 'samenwerking' bijvoorbeeld niet met reclame. Ook moet een vermelding niet slechts in de beschrijving aan bod komen, omdat de meeste kinderen de tekst onder een video niet lezen.

Een duidelijk bericht dat het om een reclameboodschap gaat is voor alle kinderen van belang om een commerciële samenwerking te herkennen. "Kinderen geven de voorkeur aan een vermelding die aan het begin van de video wordt uitgesproken door de YouTuber, omdat de kans dan het grootst is dat de vermelding hen opvalt", aldus de onderzoekers.

Oudere en hoger opgeleide kinderen vertonen volgens het onderzoek een "redelijk tot goed begrip van sponsoring in YouTube-video's".