"Je kunt geen gemeenschappelijke munt hebben zonder gemeenschappelijk beleid", zegt van Rompuy dinsdag in Trouw. "Die consequentie zijn we nu aan het trekken."

Van Rompuy erkent dat het een paradox is om de scepsis weg te willen nemen met meer Europa, maar stelt dat dit onvermijdelijk is.

"Men dacht: we hebben één munt en dan zijn we er vanaf. Nee, in de slipstream komt er nog heel veel bij kijken: bankenunie, budgettaire unie, veel meer economische coördinatie."

Dat steekt volgens Van Rompuy soms, omdat dit in het begin niet direct duidelijk was. "Dan is er in één keer bijna een schok: die keuze die we oorspronkelijk gemaakt hebben, daarvan beseften we eigenlijk niet goed wat dat allemaal tot gevolg had."