Dat het consumentenvertrouwen sinds 1986 niet meer zo laag is geweest, komt volgens de Tilburgse hoogleraar Ruud Muffels door het gebrek aan zekerheden op vrijwel alle terreinen.

Muffels doet als hoogleraar sociale economie aan de Universiteit van Tilburg onderzoek naar de relatie tussen geluk en welvaart.

Het CBS stelt dat we sinds 1986 niet meer zo somber en ongelukkig zijn geweest. Hoe komt dat’?

"Mensen weten gewoonweg niet meer waar ze aan toe zijn. Alles is op dit ogenblik onzeker: Je baan, de hoogte van je salaris, het ontslagrecht, de duur van de ww, je pensioen en aow, de dalende huizenprijzen en de verkrijgbaarheid van hypotheken. Zelfs de betaalbaarheid van de studie van je kinderen is een vraagstuk. Nergens heb je nog houvast aan."

Gaat het in Nederland werkelijk zo beroerd?

"We doen het relatief slecht in Europa. Onze economie herstelt zich het langzaamst van de landen in Noord-West-Europa. Onze economie leunt ook niet meer op industrie, zoals in Duitsland, maar op dienstverlening. We maken te weinig. We zijn geen innovatieland meer."

Hoe breed is het nationaal chagrijn?

"Die zit in alle geledingen, niet alleen bij ouderen en oudere werklozen. Ik had zojuist twee oud-studenten aan de lijn die al twee jaar zonder werk zitten. De onzekerheid tast langzamerhand de verbanden in de samenleving aan. Er is veel onderling wantrouwen. En de regering heeft nauwelijks een visie op de toekomst. Bruggen slaan luidt het regeringsmotto, maar ze slaan alle bruggen kapot."

Wat doen we eraan?

"Stoppen met het braafste jongetje in de Europese begrotingsklas te zijn. Er moet geld gestoken worden in de stimulering van de economie, anders bezuinigen we de boel straks kapot. Banenplannen en stimuleringsfondsen moeten er komen."

Want anders?

"Onze werkloosheid bedraagt nu al 7,5 procent van de beroepsbevolking en dat zou best wel eens kunnen oplopen naar 8,5 procent. Ik moet er niet aan denken dat we in de dubbele cijfers terecht komen, zoals we in de jaren tachtig hebben gehad. Alle zeilen moeten worden bijgezet om dat rampscenario te voorkomen. Wel banken redden, maar geen geld uitgeven om banen te scheppen, dat is de bevolking niet uit te leggen."