AMSTERDAM- Nederland geldt als 'voorbeeld in Europa', zo zei eurocommissaris Olli Rehn in februari nog. Maar ons land is al lang niet meer een van de best presterende landen in de Europese Unie: we presteren gemiddeld.

Vrijdag komt de Europese Commissie met de economische verwachtingen voor de EU en de eurozone. De vooruitzichten zijn somber en de schuldencrisis in Europa lijkt dan ook nog lang niet ten einde.

Rehn stelde onlangs dat de eurozone in een milde recessie verkeert. De prognoses van vrijdag zijn dan ook belangrijk omdat bijna alle EU-landen hun overheidsfinanciën niet op orde hebben en van Brussel een deadline hebben gekregen om orde op zaken te stellen. Maar hoe staat het er eigenlijk voor in Nederland?

Recessie

In februari bleek al dat Nederland momenteel voor de vierde keer sinds de jaren '30 van de vorige eeuw in een recessie verkeert.

Eind februari sprak eurocommissaris Rehn dan ook de verwachting uit dat de Nederlandse economie dit jaar 0,9 procent zal krimpen en die van de hele eurozone met 0,3 procent. Zal hij gelijk hebben?

In Europa worden al langere tijd iedere lente en herfst economische verwachtingen voor alle landen in de eurozone gegeven. Het bruto binnenlands product (BBP), de totale geldwaarde van alle in een land geproduceerde goederen en diensten, wordt gebruikt als indicator voor het economisch welzijn.

De gegevens zijn afkomstig van Europese Commissie. - (c)NU.nl/Jerry Vermanen

Lenteprognose (grijze lijn): prognose voor einde van het lopende en volgende jaar.

Herfstprognose (blauwe lijn): prognose voor einde van het lopende en de komende twee jaar.

Te zien is dat over het algemeen genomen de prognoses van de EU voor Nederland aardig lijken te kloppen, behalve in de herfst van 2008. Toen dacht men in Europa dat het BBP in Nederland op 0,4% zou komen te liggen, terwijl daadwerkelijk het BBP juist flink zakte: naar -3,5 %.

Maar hoe presteert Nederland nou ten opzichte van andere Europese landen?

Gemiddeld, zo is te zien. Maar waar Nederland aan het begin van de kredietcrisis in 2007 nog hoger dan het Europees gemiddelde presteerde, zijn we inmiddels onder dat gemiddelde gezakt.

De gegevens zijn afkomstig van Eurostat. - (c)NU.nl/Jerry Vermanen

Er is dan ook sprake van economische neergang in Nederland. Dit trekt wissel op de staatskas van Nederland: onze schuld loopt op.

Waar ons land zich in het verleden altijd keurig aan de Europese regels hield, kwam het tekort in 2011 uit op 4,7 procent. Voor 2012 wordt door het CPB een tekort van 4,6 procent verwacht. Een waarschuwing uit Brussel volgde dan ook al snel: als Nederland zich in 2013 niet aan de afspraak van 3 procent houdt, volgt er een boete. Die kan oplopen tot maximaal 1,2 miljard euro.

Maar in heel Europa houdt men zich niet aan de regels. Nederland kan zich dan ook in het rijtje van 18 landen scharen die momenteel in een zogenaamde ‘buitensporigetekortprocedure’ zijn verwikkeld en flink moeten bezuinigen om weer aan de drieprocentsnorm te kunnen voldoen. 

Klik op de afzonderlijke landen om de begrotingsoverschotten en -tekorten per land in de periode 2008-2011 te bekijken.

De gegevens zijn afkomstig van Eurostat. Download de data hier. - (c)NU.nl/Jerry Vermanen

Mogelijk zal Rehn na het bekend maken van de prognose vrijdag besluiten tot een vorm van uitstel voor de landen als er sprake is van een zware economische neergang in de hele EU of in de eurozone. Dat zou dan landen meer tijd geven om hun begrotingstekort terug te dringen tot de Europese norm van 3 procent.