''We moeten slim bezuinigen, de economie versterken door hervormingen en ondernemers ondersteunen waar nodig”, aldus Verhagen.

''Het is duidelijk dat de economie in een lagere versnelling is geraakt”, zegt de vicepremier. ''Dat is zorgelijk. We moeten nu aanpakken, anders dreigt het scenario van langdurige stagnatie.”

Verhagen vindt dat Nederland zo snel mogelijk moet zorgen voor gezonde overheidsfinanciën, maar vindt wel dat dit ''slim'' moet gebeuren. ''Één procent minder overheidsuitgaven kost in de regel 0,7 procent economische groei'', zei hij woensdag in een toespraak over de staat van de Nederlandse economie.

''We moeten goed letten op de effecten van ombuigingen op ons verdienvermogen'', aldus Verhagen. Hij wil ''ondernemers zo veel mogelijk ontzien en ondersteunen. Hoe meer zij groeien, hoe minder wij hoeven te bezuinigen.''

Met de discussie over de bezuinigingen in het vooruitzicht herhaalde Verhagen dat het ''geen tijd is voor heilige huisjes''. Tegelijkertijd maakte hij zich sterk om vast te houden aan het ''investeren van 2 miljard'' om innovatie te bevorderen in de ''topsectoren van onze economie''.

''Je ziet het aankomen, maar het is toch teleurstellend als je de cijfers ziet", zegt Mark Harbers, Tweede Kamerlid VVD. "Tegelijkertijd is het zo dat het vierde kwartaal vorig jaar volop in het teken stond van de eurocrisis en dat doet wat met het consumentenvertrouwen. De Europese Commissie plaatst ons aan de goede kant van de streep en stelt dat het fundament van de Nederlandse economie goed is."

"Dat geeft vertrouwen om eruit te komen. Er is sprake van een vertrouwenscrisis dus we moeten uitstralen dat we er alles aan doen om de overheidsfinanciën weer gezond te maken. De economie kapot bezuinigen bestaat volgens mij niet, je kunt wel de economie kapot krijgen door de schuld te laten oplopen.''

"Zorgelijk", noemt Elly Blanksma, Tweede Kamerlid van het CDA, de cijfers van CBS. "De Europese schuldencrisis laat sporen in Nederland na. We moeten hard werken aan het herstellen van vertrouwen en hebben alle reden om te investeren in een sterk Nederland. Op de korte termijn is het zaak de begroting op orde te krijgen. Op de lange termijn moeten we verstandig hervormen. Nederlanders moeten perspectief hebben op een baan. Dit bereiken we door te blijven werken aan een sterke economie.'' 

''We glijden nu in een recessie en deze coalitie met al haar taboes zit de oplossingen in de weg" reageert Ronald Plasterk, Tweede Kamerlid PvdA, op de berichten van het CBS. "Juist nu moeten we de economie versterken, werkgelegenheid voorop stellen, innovatie en onderwijs stimuleren. Dat trekt Rutte in deze coalitie niet.''

Ewout Irrgang, Tweede Kamerlid van de SP, vindt het niet alleen een recessie, maar ook een forse krimp die hoger uitvalt dan verwacht. "We doen het in vergelijking met andere landen veel slechter en dat lijkt alles te maken hebben met de bestedingen van consumenten. Alleen het vele praten over extra bezuinigingen heeft al een negatieve invloed. Het slechtste dat je nu kunt doen, is extra bezuinigen. Het is nu zeker nodig om de economie te stimuleren.''

''Laat dit de peper zijn die het kabinet blijkbaar nodig heeft om te gaan hervormen", zegt Tweede Kamerlid Wouter Koolmees van D66. "Rutte en Verhagen moeten aan de bak bij de komende bezuinigingsronde. Uitstellen kan niet langer. Het vertrouwen bij Nederlandse consumenten is weg."

"Mensen durven geen huis meer te kopen. Het kabinet moet rust brengen door de huizenmarkt te hervormen en een plan voor de komende 10 jaar neer te leggen. Dan weten mensen waar ze aan toe zijn en komt de huizenverkoop weer op gang. Rutte en Verhagen moeten ook werken aan groei. Dat kan alleen als er meer mensen aan het werk gaan. Daarom moeten we beginnen met het verhogen van de AOW-leeftijd en het hervormen van de WW.''

De werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland vinden niet dat de discussies over de bezuinigingen de komende maand moeten eindigen in lastenverzwaringen voor ondernemers en burgers. Dit zeggen de ondemingsorganisaties in een reactie op de cijfers van het CBS.

Het overheidstekort zal moeten worden teruggedrongen om te voorkomen dat Nederland tegen een steeds hogere rente geld moet lenen. De ondernemingsorganisaties herhalen hun pleidooi voor een algemene nullijn bij de lonen.

Alleen door de overheidssalarissen, de uitkeringen en de uitgaven te bevriezen is het voor het kabinet mogelijk om het overheidstekort snel onder de beoogde 3 procent te brengen, aldus de werkgevers. Ze noemen dat een ‘solidaire nullijn’: ''Ook de inkomens in de marktsector van hoog tot laag moeten meedoen, al zijn bij goed draaiende bedrijven eenmalige, resultaatgebonden stijgingen denkbaar.''

''We kunnen zelf veel doen om de inflatie te beheersen, via loonmatiging, maar ook door het bevriezen van de vele tarieven die overheden in rekening brengen aan burgers en bedrijven'', aldus VNO-NCW en MKB-Nederland. Zij pleiten ook voor een plan om de bouwsector te stimuleren.

Het kabinet moet de economie niet kapot gaan bezuinigen, zegt FNV-voorzitter Agnes Jongerius in reactie op de nieuwste cijfers van het CBS. Zij wijst een nullijn in de lonen, zoals bepleit door de werkgeversorganisaties, af.

Jongerius wijst erop dat Nederland verder wegzakt in de recessie dan Duitsland en dat Frankrijk zelfs een lichte groei vertoont: ''Dit laat zien dat enorme nieuwe bezuinigingspakketten boven op wat er nu ligt, moeten worden vermeden.''

''Het wordt tijd dat het kabinet de economie gaat stimuleren in plaats van kapot bezuinigen. Een nullijn drukt de bestedingen alleen maar verder en is dus een slecht recept'', vindt de FNV-voorzitter. Ze roept het kabinet op om zo snel mogelijk de eurocrisis te beëindigen ''en werk te maken van werk, bijvoorbeeld de bouwsector’’.

Jaap Smit, voorzitter van het CNV, zegt dat het kabinet zo veel mogelijk moet afblijven van de sociale zekerheid bij de bezuinigingen. De coalitiepartijen moeten wat hem betreft volgende maand kijken naar structurele hervormingen van de woningmarkt, de zorg en de arbeidsmarkt. Daarbij moet dan wel worden uitgegaan van het beginsel ''de sterkste schouders dragen de zwaarste lasten''.

"Een behoorlijk serieuze krimp, die vooral erg is omdat er weinig lichtpuntjes in de cijfers zitten", reageert econoom Maarten Leen van ING op de cijfers van het CBS. "De indicatoren voor de komende tijd wijzen op zijn best op een stabilisering. Er zijn geen voortekenen dat de groei weer aantrekt. Je mag daarom verwachten dat de trend van oplopende werkloosheid dit jaar doorzet.''

''De krimp viel sterker uit dan verwacht en de vooruitzichten voor de eerste helft van dit jaar zijn niet rooskleurig", classificeert ABN AMRO de recessie in Nederland bij monde van econoom Aline Schuiling. "Dat geldt voor de hele eurozone, waar overal fors moet worden bezuinigd. Met een oplossing voor de schuldencrisis moet de groei in de tweede helft van het jaar onder aanvoering van landen buiten de eurozone weer kunnen aantrekken, maar ook dan zal de groei niet de pan uit rijzen.''

Lees alles over de schuldencrisis in ons dossier