Dertien wethouders van steden met meer dan 100.000 inwoners schrijven in een brief aan het kabinet dat ze dat gaan doen. Ze vragen de regering tegelijk hulp om de oplopende financiële risico's het hoofd te kunnen bieden die ontstaan door bezuinigingen én meer taken.

Van Rotterdam en Amsterdam was al bekend dat ze een stresstest willen ondergaan. Eindhoven, Den Haag, Breda, Delft, Utrecht, Arnhem, Nijmegen, Tilburg, Haarlemmermeer, Zaanstad, Zoetermeer en Leiden hebben dat na gezamenlijk overleg ook besloten.

''We zijn collectief verantwoordelijk voor gemeenten in financiële problemen. Met een stresstest kunnen we risico's en kwetsbaarheden beter zien'', zei de Eindhovense wethouder Staf Depla vrijdag.

Het budget van gemeentelijke taken neemt door decentralisatie toe met ruim 8 miljard euro. De gemeenten vragen het kabinet om een verlaging van de landelijke belasting ten gunste van een 'substantiële uitbreiding' van belastingen die de gemeente heft.

Premier Mark Rutte zei vrijdag in een eerste reactie daar niet zo veel voor te voelen. ''Dit kabinet is geen groot fan van uitbreiding van lokale belastingen.''

Depla zegt dat de regering te weinig oog heeft voor de verschillen tussen gemeenten. Ze willen daarom meer invloed op hun eigen inkomsten om beter te kunnen sturen op eigen prioriteiten, legde hij uit.

De discussie over de herverdeling van het gemeentefonds zou moeten wachten tot na de afronding van de decentralisatie, stellen ze voor. ''Klusje voor klusje'', vat Depla samen.

Rutte wees op de afspraken die Rijk en gemeenten hebben gemaakt in het bestuursakkoord over onder meer de overheveling van de jeugdzorg naar de gemeenten en versobering van de sociale werkplaatsen.

Dat het in de uitvoering van de afspraken soms ''schuurt'', verbaast hem niet.