
Vijf vragen over de Rohingya-genocidezaak tegen Myanmar in Den Haag
- 1. Waarvan wordt Myanmar beschuldigd?
- 2. Wat is de positie van de Rohingya's in Myanmar?
- 3. Waarom heeft Gambia de rechtszaak aangespannen?
- 4. Wat is de rol van Suu Kyi?
- 5. Wat gaat er de komende dagen gebeuren?
1. Waarvan wordt Myanmar beschuldigd?
Het Aziatische land wordt beschuldigd van het plegen van genocide op de Rohingya-minderheid, een etnische aparte groep. De Rohingya's hebben al tientallen jaren enorm te lijden onder de repressie van de Myanmarese regering en het leger.
In 2017 trad het land hard op tegen de Rohingya's, nadat rebellen een legerbasis en enkele politiebureaus aanvielen met messen en stokken. Zij wilden hiermee hun onvrede uiten over de achtergestelde positie van de minderheidsgroepering in Myanmar.
Als reactie gebruikte het leger veel geweld en staken militairen complete dorpen in brand. Ook werden vrouwen en meisjes verkracht. 15.000 tot 25.000 mensen kwamen om het leven en ruim 700.000 Rohingya's werden verjaagd naar buurland Bangladesh.
2. Wat is de positie van de Rohingya's in Myanmar?
Honderdduizenden Rohingya's bevinden zich op dit moment onder erbarmelijke omstandigheden in vluchtelingenkampen in Bangladesh.
De haat tegen de moslimgroepering bestond echter al veel langer in Myanmar. "Heel veel mensen in Myanmar vinden dat de Rohingya's niet thuishoren in Myanmar en dat zij geen recht van bestaan hebben daar", zegt diplomatiedeskundige en oud-VN-ambassadeur Laetitia van den Assum.
"De regering en het leger vertellen de bevolking al jaren dat de Rohingya's indringers zijn die het boeddhisme bedreigen. De vrees voor de islam als enorme snelle opkomende godsdienst is daar enorm opgeklopt, maar de bevolking, die erg geïsoleerd leeft, heeft alleen deze propaganda tot haar beschikking", vertelt zij.

Een kind in een vluchtelingenkamp voor Rohingya's in Bangladesh. (Foto: Pro Shots)
3. Waarom heeft Gambia de rechtszaak aangespannen?
De procedure is bij het orgaan van de Verenigde Naties aangespannen door Gambia samen met de Organisatie voor Islamitische Samenwerking (OIS), waarvan in totaal 57 landen lid zijn. De aanklacht is gebaseerd op het VN-genocideverdrag uit 1948, dat zowel door Gambia als Myanmar is ondertekend.
Volgens Van den Assum besloot de OIS Myanmar voor het Internationaal Gerechtshof te slepen, omdat er vanuit de VN-Veiligheidsraad jarenlang geen schot in de zaak zat. "De Veiligheidsraad ondernam geen enkele actie, omdat zowel Rusland als China dwarslag." Dit was voor de OIS de reden om de zaak aanhangig te maken.
Nederland heeft samen met Canada zijn steun uitgesproken aan Gambia.
4. Wat is de rol van Suu Kyi?
Het is enigszins opvallend dat de Myanmarese regeringsleider naar Den Haag afreist om namens haar land de verdediging te voeren. De winnaar van de Nobelprijs in 1991 is namelijk omstreden vanwege haar rol met betrekking tot de Rohingya's, ook al heeft zij geen controle over de krijgsmacht.
"Veel mensen vroegen zich af zich waarom zij persoonlijk komt, maar ik vind het goed dat ze het doet en haar verhaal komt vertellen", zegt Van den Assum. "Het probleem is echter dat zij niets gedaan heeft om te voorkomen dat deze enorme misdaden hebben plaatsgevonden. Ze heeft het zelfs gebagatelliseerd en ontkend."
Een groot deel van de Myanmarese bevolking staat achter Suu Kyi. Bij haar vertrek zwaaiden mensen met spandoeken om de politica succes te wensen op haar reis naar Den Haag.

Het Myanmarese volk maakt duidelijk achter hun regeringsleider Aung San Suu Kyi te staan. (Foto: Reuters)
5. Wat gaat er de komende dagen gebeuren?
De rechtszaak tegen Myanmar is verdeeld over twee rondes, die uitgesmeerd zijn over drie zittingsdagen: dinsdag, woensdag en donderdag. Op die dagen worden Myanmar en Gambia beide verhoord door vijftien internationale rechters. De uitspraak van het Hof kan nog maanden op zich laten wachten.
Van den Assum vindt het goed dat de zaak plaatsvindt, zodat duidelijk zal worden of Myanmar zich schuldig heeft gemaakt aan genocide en of er aanleiding is om maatregelen te nemen tegen het land.
Volgens Van den Assum moet er echter meer gebeuren om de situatie van de Rohingya's te veranderen; op zowel politiek vlak als op het gebied van humanitaire hulp.