NU.nl
Premier Mark Rutte brengt donderdag voor de tweede keer een bezoek aan het Witte Huis in Washington. Vorige zomer maakte de premier een daadkrachtige indruk tijdens het gesprek met de Amerikaanse president Donald Trump. Wat gaan de twee dit keer bespreken? En hoe zit het met de D-Day-vlag die wordt overhandigd?
Wat gaat Rutte doen in de VS?
Rutte gaat samen met minister Bruno Bruins voor Medische Zorg en Sport naar de VS in het teken van een economische missie. Ze reizen donderdag af naar de stad Boston waar Bruins seminars met bedrijven uit de sectoren gezondheid, robotics, kunstmatige intelligentie en klimaatbestendigheid bijwoont.
De premier zal in Boston dineren met de bedrijvendelegatie. Tijdens het formele handelsdiner zullen een aantal overeenkomsten worden getekend tussen Nederlandse en Amerikaanse bedrijven.
Daarna is er nog tijd voor ontspanning. Rutte brengt namelijk een bezoek aan het Museum of Fine Arts, waarin 2020 het Center for Netherlandish Art zal worden geopend.
Voorafgaand aan het bezoek aan Boston zal Rutte eerst samen met minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok op visite gaan in het Witte Huis. Ze zullen daar voor de tweede keer president Trump ontmoeten.
Minister Bruno Bruins voor Medische Zorg en Sport. (Foto: Pro Shots)
Wat wordt besproken met Trump?
Nederlandse marineschepen in de Straat van Hormuz en Nederlandse grondtroepen in Noord-Syrië: twee grote onderwerpen, die Rutte afgelopen vrijdag nog afdeed als "de hype van de dag", staan volgens de premier niet op de agenda, maar zullen ongetwijfeld besproken worden.
Van Trump is bekend dat hij een grotere bijdrage verlangt van de NAVO-bondgenoten in onder meer Syrië en sinds kort ook in het conflict met Iran, waar de spanningen in de Golf zijn opgelopen nadat de VS zich terugtrok uit het atoomakkoord met Iran.
Nederland heeft twee verzoeken van de Amerikanen gehad om ondersteuning te bieden. Allereerst willen de Amerikanen Nederlandse grondtroepen in Noord-Syrië. Trump kondigde eind vorig jaar aan de Amerikaanse troepen terug te trekken. Bondgenoten zouden de fragiele stabiliteit in de regio moeten bewaken. Grondtroepen ziet het kabinet hoe dan ook niet gebeuren. Er is nog geen besluit genomen over wat Nederland wel kan bieden.
Dat geldt ook voor het Amerikaans verzoek om een Nederlands fregat naar de Straat van Hormuz te sturen. Ook daar heeft het kabinet nog geen standpunt over ingenomen. De spanningen voor de kust van Iran zijn in de afgelopen maanden toegenomen nadat Trump met de VS uit het atoomakkoord met Iran stapte.
Rutte noemde de stap van Trump destijds "lomp". "Ook op andere punten doet Amerika dingen uit zichzelf, zonder rekening te houden met bondgenoten. En dat is niet goed", voegde hij daaraan toe.
Afgelopen vrijdag was Rutte milder van toon. Hij ziet Iran als veroorzaker van de spanningen in de belangrijke zeestraat. Een eventuele bijdrage van Nederland zou volgens het kabinet ook in het belang zijn van Nederlandse schepen die in de regio varen. In juni vonden in de golf van Oman aanslagen plaats op twee Japanse olietankers. De Amerikanen zeggen videobewijs te hebben dat Iran erachter zit, maar experts zijn niet overtuigd.
De verwachting is dat het kabinet na de zomer een besluit neemt.
Hoe ging het de vorige keer in het Witte Huis?
Vorige zomer was Rutte voor het eerst op bezoek bij de Amerikaanse president. De premier maakte daar een frisse en krachtige indruk. Trump en Rutte praatten onder meer over internationale handel, een van de meest heikele punten op de agenda.
Zo zei Trump, die verwees naar de onenigheid tussen de VS en de EU over handel en invoerrechten, dat de twee blokken er wel uit zouden komen. "En ook als we er niet uit komen, dan is dat ook positief", aldus de president.
Rutte onderbrak Trump en sprak dit gelijk tegen: "Nee, dat is niet positief. We moeten eruit komen." Het moment haalde de internationale pers.
Waarom is de vlag die overhandigd wordt zo bijzonder?
Rutte wordt ook vergezeld naar het Witte Huis door de Rotterdamse zakenman en kunstverzamelaar Bert Kreuk. Hij heeft de Amerikaanse vlag in zijn bezit die wapperde op LCC 60, het eerste landingsvoertuig dat op D-Day in Normandië aan land kwam in 1944.
Kreuk zal de historische 'Stars and Stripes' tijdens een speciale ceremonie overhandigen aan de opperbevelhebber van de Amerikaanse strijdkrachten - president Trump. De vlag zal daarna worden tentoongesteld in het Smithsonian Museum of American History in Washington.
Het is overigens mogelijk dat Trump op zijn beurt binnenkort ook Nederland aandoet. Koning Willem-Alexander heeft hem uitgenodigd voor de herdenking van de Slag om de Schelde in Terneuzen, die op 31 augustus zal plaatsvinden. Het Witte Huis heeft nog niet laten weten of de president op die uitnodiging ingaat.