Logo NU.nlNU.nl
  • Voorpagina
  • Net binnen
  • Populair
  • Algemeen
  • Economie
  • Sport
  • Media en Cultuur
  • Achterklap
  • Shop
  • Voorpagina
    • Net binnen
    • Meest gelezen
    • Oorlog Oekraïne
    • Binnenland
    • Buitenland
    • Algemeen
    • Politiek
    • Uit andere media
    • Video
    • Podcast
    • Weer
  • Economie
    • Klimaat
    • Tech
    • Wonen
    • Geld
    • Werk
    • Auto
    • Aandelen
  • Sport
    • Voetbal
    • Formule 1
    • Scorebord
    • Sportspellen
  • Media en cultuur
    • Films en series
    • Muziek
    • Boek en cultuur
    • Media
    • Achterklap
    • Koningshuis
    • TV gids
  • Overig
    • Het Woord
    • Kind en Gezin
    • Dieren
    • Eten en drinken
    • Gezondheid
    • NUcheckt
    • Opmerkelijk
    • Wetenschap
    • Over NU.nl
    • NUfolder
    • NUshop
    • Tickets
Zaterdag 10 juni 2023 | Het laatste nieuws het eerst op NU.nl
Inspecteur-generaal onderwijsinspectie: 'We laten talent liggen'

Inspecteur-generaal onderwijsinspectie: 'We laten talent liggen'

Door NU.nl/Job van der Plicht

10 apr 2019 om 10:01Update: 4 jaar geleden
nujij comment63 reacties
Delen via WhatsAppWhatsAppDelen via FacebookFacebookDelen via TwitterTwitterDelen via LinkedInLinkedInDelen via E-mailE-mail
Elk jaar licht de Inspectie van het Onderwijs het Nederlandse onderwijs door en de resultaten daarvan staan in de Staat van het Onderwijs. In gesprek met NU.nl waarschuwt inspecteur-generaal Monique Vogelzang voor een verdere daling van het prestatieniveau van leerlingen.

Hoe staat het Nederlandse onderwijs ervoor?

"Gemiddeld genomen concluderen we dat ons onderwijs nog voldoende op niveau is. Heel veel leerlingen halen hun diploma op het niveau dat verwacht mag worden. Ook doen een hoop leerlingen het goed in het vervolgonderwijs. Daar mogen we trots op zijn en dat willen we vasthouden."

"Er is echter ook een maar. We zien dat de druk op het onderwijs toeneemt. We zien dat over een periode van vijftien tot twintig jaar het prestatieniveau van leerlingen daalt of stagneert. De prestaties dalen vooral bij hoger presterende leerlingen en een groeiende groep lager presterende leerlingen. Daarnaast zien we de sociaal-economische segregatie in het onderwijs toenemen. Het toenemende lerarentekort zet deze ontwikkelingen verder onder druk."

Wat zegt dat over het onderwijs in Nederland?

"Dat we heel goed zijn in het gemiddelde vasthouden. Tegelijkertijd wordt er door het onderwijs heel veel energie gestoken in vernieuwingen, waarvan je zou verwachten dat die juist leiden tot beter onderwijs voor leerlingen en studenten."

"We hebben dit jaar al die vernieuwende concepten en profielen voor scholen op een rijtje gezet en zien een enorme groei van die vernieuwingen in de afgelopen twintig jaar. Maar het is in veel gevallen onduidelijk wat het doel is van zo'n vernieuwing of verandering. Verbetert het de aansluiting op de arbeidsmarkt? Of versterkt het vooral de concurrentiepositie van de opleiding of school? Doelen ontbreken en er wordt beperkt geëvalueerd. Hierdoor leren scholen onvoldoende wat wel en niet werkt en die kennis wordt meestal niet gedeeld met collega's in het land. De vraag is dus welke bijdrage deze vernieuwingen leveren aan verbetering van het onderwijs."

Kunt u het antwoord geven op die vraag?

"Laat ik een voorbeeld geven. Als we kijken naar de hoogpresteerders, waar ik het zojuist over had, in dit geval hoogbegaafde leerlingen, dan zien we dat daar door veel scholen van alles voor wordt georganiseerd. Soms worden deze leerlingen in aparte klassen aan het schaken gezet, andere scholen sturen ze vast naar het vervolgonderwijs voor wat lesjes en soms zitten ze zelfstandig op de gang pluswerk te doen, zonder instructie en begeleiding. Het is maar de vraag hoe effectief dat is, want ondanks al deze goedbedoelde inspanningen blijft het percentage toppresteerders dalen en hebben we er steeds minder."

Dat klinkt alsof we het talent van leerlingen niet ten volle benutten.

"Niet alle leerlingen worden uitgedaagd om de capaciteit die ze hebben te benutten. We laten inderdaad talent liggen in Nederland en dat hoeft niet, want we hebben het gewoon in huis."


Ondanks goedbedoelde inspanningen blijft het percentage toppresteerders dalen.
Monique Vogelzang, Inspectie van het Onderwijs

Op wat voor manier is het verliezen van talent te voorkomen?

"Het is prima dat leerlingen extra taken krijgen, maar uiteindelijk wil je ook resultaat zien en weten of dat ook tot betere prestaties leidt. Daarom moet continu met de leerling bekeken worden: zorgen die extra tijd en energie ook voor hogere prestaties die je verwacht? Het belangrijkste is dat je die doelen stelt met de leerling en dat je dat blijft analyseren en in kaart brengt."

In hoeverre is het lerarentekort van invloed op de kwaliteit van het onderwijs?

"Dat kunnen we nu nog niet zeggen. Dat is nog niet terug te zien in de kwaliteit. Wel zien we dat sommige scholen heel veel moeite hebben om hun vacatures te vervullen. We zien dat scholen met een uitdagendere leerlingenpopulatie het lastiger hebben om vacatures te vervullen. Door het tekort kunnen leraren kiezen tussen scholen. Veel leraren denken: als ik ergens makkelijker les kan geven of woonruimte kan vinden, dan kies ik minder snel voor een uitdagende school. Dat doet natuurlijk iedereen op de arbeidsmarkt."

"Wel is het lerarentekort een punt van zorg voor ons. Want als het tekort langer aanhoudt, creëer je zwakkere plekken in het onderwijsstelsel. Scholen met een uitdagende leerlingenpopulatie hebben vaak wel de beste leraren nodig en hebben dus juist het meest te maken met het tekort. Daar zit iets heel scheefs in. We zijn er wel bang voor dat het uiteindelijk echt een risico gaat zijn voor de onderwijskwaliteit."

Foto: ANP

Scholen met een uitdagendere leerlingenpopulatie hebben meer moeite om vacatures op te vullen. (Foto: ANP)

De resultaten van de beter presterende leerlingen worden minder en de groep lager presterende leerlingen groeit. Dat zijn geen mooie berichten.

"Het is goed dat we in ieder geval in staat zijn om het gemiddelde niveau vast te houden, maar op bepaalde onderdelen zie je wel haarscheuren ontstaan. Die kunnen zich gaan verdiepen en dat willen we volgens mij niet. Ik vind het bijvoorbeeld onacceptabel dat we leerlingen laaggeletterd en laaggecijferd het onderwijs uit laten gaan. Dat mag gewoon niet, klaar. We moeten daarom een sterker fundament neerzetten en daarvoor zijn scherpere keuzes nodig."

Is het onderwijsstelsel nog wel van deze tijd?

"De aansluitingen tussen verschillende niveaus wordt steeds ingewikkelder. Neem bijvoorbeeld het voortgezet onderwijs. Er zit een enorme overlap in de verschillende niveaus. Je ziet het dit jaar aan het hoger algemeen voortgezet onderwijs (havo, red.), waar het op eigenlijk alle onderdelen piept en kraakt. Er is tot nu toe gezegd: 'We kijken niet naar het stelsel.' Maar we zijn een beetje bang dat het continu niet naar het stelsel kijken ook een probleem kan worden. Misschien moeten we daar juist wél naar kijken als er problemen worden ervaren."

Is het onderwijs in Nederland klaar voor de toekomst?

"Dat wat we in handen hebben, is heel mooi. Maar die basis moeten we wel vast weten te houden."

  • Inspectie: Onderwijs onder druk door ongelijk verdeeld lerarentekort
    Zie ookInspectie: Onderwijs onder druk door ongelijk verdeeld lerarentekort

Onderwijzers, praat mee!

  • Ben jij werkzaam in het onderwijs? Meld je dan nu aan voor de NUjij-groepen, om zo de discussies op NUjij nog inhoudelijker te maken!

Eerder

  • 02 apr 2019 om 07:46
    CPB: Eindtoets zwaarder laten wegen bij schooladvies bevordert gelijkheid
    CPB: Eindtoets zwaarder laten wegen bij schooladvies bevordert gelijkheid
  • 15 mrt 2019 om 11:54
    Tienduizenden stakende leraren voeren actie op het Malieveld
    Tienduizenden stakende leraren voeren actie op het Malieveld
  • 14 mrt 2019 om 11:39
    Aantal dichte scholen vanwege onderwijsstaking stijgt naar 2.300
    Aantal dichte scholen vanwege onderwijsstaking stijgt naar 2.300
  • 08 mrt 2019 om 00:19
    Gelijk aantal mannen en vrouwen in Nederland met wo- of hbo-diploma
    Gelijk aantal mannen en vrouwen in Nederland met wo- of hbo-diploma
  • 06 mrt 2019 om 19:07
    Extra geld tegen werkdruk leerkrachten komt eerder beschikbaar
    Extra geld tegen werkdruk leerkrachten komt eerder beschikbaar
  • 12 feb 2019 om 11:40
    UWV: Lerarentekort nijpendst in basisonderwijs, talen en wiskunde
    UWV: Lerarentekort nijpendst in basisonderwijs, talen en wiskunde
Beeld: ProShots
nujij comment63 reacties
Delen via WhatsAppWhatsAppDelen via FacebookFacebookDelen via TwitterTwitterDelen via LinkedInLinkedInDelen via E-mailE-mail

Lees meer over:

Onderwijs

NUjij: Uitgelichte reacties

Mensje
10 apr 2019 om 11:04
De politiek is de laatste decennia bezig geweest om flink te bezuinigen. Het onderwijs is in deze zelfde periode bezig geweest met allerlei vernieuwingen, die ook veel geld kosten. Dus er lekt aan twee kanten geld uit het onderwijs. Niet vreemd dus dat we al vrijwel deze hele periode horen over dalende lees- en rekenprestaties, terwijl er anderzijds steeds meer taken op het bordje van het onderwijs worden geschoven. Conclusie nu: al die vernieuwingen leiden niet tot vooruitgang, maar tot achteruitgang! Wat dan? Volgens mij: - Flink snijden in het aantal taken voor het basisonderwijs en voornamelijk inzetten op lezen, grammatica en rekenen. Net zoals vroeger (nee, niet alles was vroeger beter, maar het onderwijs wel). - Middels educatieve computerprogramma's moet elk kind op eigen niveau benaderd kunnen worden en in eigen tempo kunnen groeien. - Laat de leraar weer leraar zijn, veel minder verslagen schrijven en vergaderen. - Stoppen met "prestatieranglijsten" van scholen bijhouden
Respect: 👍 6Reacties: 💬 1
Reageer
Fred
10 apr 2019 om 10:47
Het betoog van Vogelzang is doorspekt met termen als "doelen stellen", "evalueren", "in kaart brengen", "analyseren", "onderzoeken" en dit moet, volgens Vogelzang, zelfs allemaal "continu" in het onderwijs... Was één van de grootste klachten van leraren niet de administratieve druk? Vogelzang heeft die klacht kennelijk gemist...
Respect: 👍 10Reacties: 💬 0
Reageer
nujij commentBekijk alle reacties


Aanbevolen artikelen


NUjij-reacties

nujij comment63 reacties

Net binnen

  • 22:45
    Veertien lichamen gevonden in nasleep bosbranden Kazachstan
  • 20:58
    Medisch wonder Muchová voelt zich winnaar ondanks verloren finale in Parijs
  • 20:28
    Na Boris Johnson stappen nog twee Britse parlementsleden op
  • 20:24
    NU+Natte sokken voor een koel hoofd: dit zijn jullie tips tegen plaknachten

Meest gelezen

  • 1
    Vier vermiste kinderen veertig dagen na vliegtuigcrash levend gevonden in jungle
  • 2
    Dertienjarig meisje verdronken in recreatieplas Alblasserdam
  • 3
    Hoe vier kinderen na miraculeuze overleving in gevaarlijke jungle werden gered
  • 4
    Frankrijk spoort 120.000 zwembaden van belastingontduikers op met luchtfoto's
  • 5
    'Unabomber' Ted Kaczynski op 81-jarige leeftijd dood gevonden in gevangenis


Nieuwsvideo's

  • Rodri schiet Manchester City op voorsprong in Champions League-finale
    Rodri schiet Manchester City op voorsprong in Champions League-finale
  • Waarom hete dagen in Nederland vaak zo klam aanvoelen
    Waarom hete dagen in Nederland vaak zo klam aanvoelen
  • Behulpzame beveiliger stofzuigt Airpod van rails in Japan
    Behulpzame beveiliger stofzuigt Airpod van rails in Japan
  • Hulpdiensten in actie bij plas in Alblasserdam waar meisje verdronk
    Hulpdiensten in actie bij plas in Alblasserdam waar meisje verdronk

  • Voorpagina
  • Economie
  • Sport
  • Media en cultuur
  • Overig
  • Voorpagina
    • Net binnen
    • Meest gelezen
    • Oorlog Oekraïne
    • Binnenland
    • Buitenland
    • Algemeen
    • Politiek
    • Uit andere media
    • Video
    • Podcast
    • Weer
  • Economie
    • Klimaat
    • Tech
    • Wonen
    • Geld
    • Werk
    • Auto
    • Aandelen
  • Sport
    • Voetbal
    • Formule 1
    • Scorebord
    • Sportspellen
  • Media en cultuur
    • Films en series
    • Muziek
    • Boek en cultuur
    • Media
    • Achterklap
    • Koningshuis
    • TV gids
  • Overig
    • Het Woord
    • Kind en Gezin
    • Dieren
    • Eten en drinken
    • Gezondheid
    • NUcheckt
    • Opmerkelijk
    • Wetenschap
    • Over NU.nl
    • Copyright
    • Disclaimer
    • Privacy en cookiebeleid
    • Adverteren
    • Werken bij NU.nl
    • Verzekeringvergelijker
    • Privacy instellingen
  • Over NU.nl
  • Copyright
  • Disclaimer
  • Privacy en cookiebeleid
  • Adverteren
  • Werken bij NU.nl
  • Verzekeringvergelijker
  • Privacy instellingen

Volg ons op:

©2023 DPG Media B.V. – alle rechten voorbehouden