Koers nieuwe Poolse regering baart buitenland zorgen
De conservatieven wonnen de verkiezingen.
Conservatieve partijen haalden onlangs bij de verkiezingen de absolute meerderheid in het parlement. Dit heeft geleid tot veel kritiek en demonstraties in Warschau. Sinds de val van het communisme in 1989 heeft geen enkele partij zo'n grote verkiezingsoverwinning behaald in Polen.
De nieuwe regering neemt omstreden wetten aan.
De conservatieve regering heeft in het parlement wetsvoorstellen ingediend voor de hervorming van het constitutionele hof. In de praktijk zou dat kunnen betekenen dat de regering niet meer gecontroleerd kan worden. Een tweede omstreden wet geeft de overheid onvoorwaardelijk de mogelijkheid in te grijpen bij de grote tv-kanalen als zij daar de noodzaak toe ziet. Critici zien dit als een inperking van de persvrijheid.
De Europese Commissie ziet het met lede ogen toe.
De Europese Commissie heeft Polen gewaarschuwd voor uitholling van de rechtsstaat. In een brief heeft Europees vice-voorzitter Frans Timmermans zijn zorgen uitgesproken en gevraagd of Polen de wet niet zou willen aannemen voordat Europa er een onderzoek naar heeft gedaan. Dit heeft Polen niet gedaan; de wet is inmiddels door de president bekrachtigd. Vanwege het aannemen van de mediawet hebben diverse kopstukken van de Poolse televisie ontslag genomen.
Er is ook protest is Polen.
Er zijn al wekenlang met grote regelmaat demonstraties in de grote Poolse steden. Deze protesten brengen tienduizenden mensen op de been. Ook de Poolse oud-president en Nobelprijswinnaar Lech Walesa riep al op tot nieuwe verkiezingen in zijn land. Hij stelt dat de huidige politieke situatie in zijn land de democratie ondermijnt en Polen het "lachertje" van Europa maakt.
Europa onderzoekt de mogelijkheden.
Premier Mark Rutte stelt dat Polen met het lidmaatschap van Europa "niet alleen lid is geworden van een handelsblok, maar ook van een club met regels en fundamentele waarden". De Duitse eurocommissarris Günther Oettinger laat zich harder uit en stelt dat Polen onder toezicht moet komen te staan. De Europese Commissie besloot op 13 januari een onderzoek te doen naar het democratische gehalte van de nieuwe wetten. Op basis van de uitkomst daarvan wil Europa in gesprek gaan met Polen.
Polen vindt dat Europa zich met zijn eigen zaken moet bemoeien.
Zbigniew Ziobro, de Poolse minister van Justitie, heeft laten weten alle waarschuwingen van Europa te zien als een "ongerechtvaardigde en oneerlijke poging om druk uit te oefenen." Polen is een soevereine en democratische staat, beklemtoont Ziobro. Vanwege alle commotie heeft kredietbeoordeler S&P op 15 januari de rating van Polen verlaagd.