In 98 procent van de gemeenten vindt een herdenking plaats, bij duizenden monumenten. Zo'n 95 procent van de Nederlanders is daadwerkelijk stil om 20.00 uur, bleek onlangs uit een onderzoek van het Nationaal Comité 4 en 5 mei.

Koning Willem-Alexander en koningin Máxima leggen maandagavond in aansluiting op de herdenkingsbijeenkomst in De Nieuwe Kerk in Amsterdam een krans bij het Nationaal Monument op de Dam. In De Nieuwe Kerk houdt sinoloog en publicist Ian Buruma de 4 meivoordracht. Minister-president Mark Rutte houdt na de stilte een toespraak op de Dam.

Vanaf 17.30 uur tot 22.00 uur geldt op de Dam een noodverordening, wat betekent dat mensen zich niet binnen het afgezette veiligheidsgebied mogen begeven, niet op balkons of daken mogen staan of ergens op te klimmen.

Prinses Margriet en Pieter van Vollenhoven wonen de herdenkingen in Holten en Rhenen bij. In de ochtend zijn ze op de Canadese begraafplaats in Holten. Maandagavond wonen de prinses, haar echtgenoot, prins Pieter-Christiaan en prinses Anita op het Militair Ereveld Grebbeberg te Rhenen de herdenkingsplechtigheid bij voor beroepsmilitairen en dienstplichtigen die sinds 1940 waar ook ter wereld voor het Koninkrijk zijn gevallen.

De voorzitter van de Eerste Kamer, Ankie Broekers-Knol, en de voorzitter van de Tweede Kamer, Anouchka van Miltenburg, leggen maandagochtend namens de Staten-Generaal een krans bij het nationaal monument Erelijst van Gevallenen. Op de erelijst, die bij de ingang van de Tweede Kamer ligt, staan de namen van militairen of verzetstrijders die in de Tweede Wereldoorlog voor het Koninkrijk der Nederlanden zijn gevallen. Ook Rutte legt maandag een krans bij het monument.

Minister van Defensie Jeanine Hennis-Plasschaert verzorgt maandag de openingstoespraak tijdens de dodenherdenking op het Nationaal Ereveld Loenen. Op het ereveld liggen ongeveer vierduizend oorlogsslachtoffers begraven.

Omstreeks 19.00 uur begint de jaarlijkse 4 mei-herdenking bij het Nationaal Monument Westerbork. Kampoverlevenden vertellen daar hoe de oorlog hun levens en dat van hun familie getekend heeft. 

De bevrijding, zeventig jaar geleden, betekende weliswaar het einde van de vervolging, maar markeerde ook het begin van het wachten op bericht van de 107.000 mannen, vrouwen en kinderen die de jaren ervoor waren afgevoerd. Van de Nederlandse Joden, Roma en Sinti die vanuit Westerbork werden gedeporteerd, overleefden slechts 5.000 de kampen.

Ook Rotterdam herdenkt alle burgers en militairen die sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen. Burgemeester Ahmed Aboutaleb legt maandag op diverse plekken in de stad een krans, waaronder op de Algemene Begraafplaats Crooswijk, het monument Joodse Stadsgenoten in de Stadhuistuin, het Verzetsmonument op het Kruisplein en voorafgaand aan de twee minuten stilte op het Stadhuisplein.

NS, RET en alle openbaar vervoerders zetten het vervoer tussen 19.45 uur en 20.15 uur stil. Op Schiphol geldt een start- en landverbod gedurende dit halfuur. 

Circa driehonderd treinen staan om 20.00 uur twee minuten stil voor de Dodenherdenking. Treinen die rond 20.00 uur van een station vertrekken, stellen dat vertrek uit tot na de herdenking, aldus de NS. Treinen die onderweg zijn, worden stilgezet.

Rijkswaterstaat vraagt automobilisten die maandagavond willen meedoen aan de Nationale Herdenking tijdig een parkeerplaats te zoeken.

Alles over 4 en 5 mei in ons dossier