Van de circa 60.000 mensen die volgens VN-schattingen dit jaar probeerden de Middellandse Zee over te steken, zijn er meer dan 1.800 verdronken. Dit moet u weten over de problematiek. 

In 2015 is het erger dan ooit.

Volgens de vluchtelingenorganisatie van de VN, UNHCR, zijn in 2015 al zeker 1.800 migranten omgekomen in hun poging om via de Middellandse Zee Europa te bereiken. Dat zijn dertig keer meer slachtoffers dan in dezelfde periode in 2014, en dat was toen ook al een record.

Ongeveer 36.000 bootvluchtelingen hebben Zuid-Europa dit jaar wél gehaald. In 2014 staken in totaal 219.000 migranten de Middellandse Zee over, en toen kwamen zeker 3.500 bootvluchtelingen om. Vanwege het mooie weer en de relatief rustige zee wagen nu steeds meer migranten de oversteek.

De problemen worden groter, maar er is minder toezicht.

In november 2014 stopte Italië met de reddingsmissie Mare Nostrum. De goedkopere EU-operatie, Triton, is meer een grenswachtmissie dan een reddingsmissie. Ongeveer 30 zeemijlen voor de Italiaanse kust worden gepatrouilleerd en de schepen van Triton gaan minder ver de zee in dan die van Mare Nostrum.

Mensenrechtenorganisaties luidden vorig jaar al de noodklok. "De opvatting dat Triton Mare Nostrum kan vervangen, kan catastrofale en dodelijke gevolgen hebben in de Middellandse Zee", verklaarde Amnesty-directeur John Dalhuisen bijvoorbeeld. 

Oorlog en onderdrukking blijven reden voor migranten om de oversteek te wagen.

Zo vluchten veel mensen uit Syrië vanwege de burgeroorlog, en verlaten Irakezen hun land vanwege de opmars van IS. Ook Afghanen blijven de oversteek wagen.

Eritreeërs ontvluchten hun land vanwege de onderdrukking, en omdat zij voor onbepaalde tijd in dienst moeten treden. De armoede en hongersnood in de Hoorn van Afrika zet ook veel mensen aan tot een wanhopige zoektocht naar een beter leven. 

Veel van de vluchtelingen worden uitgebuit door mensensmokkelaars.

Ze worden bijvoorbeeld gedwongen te werken, omdat ze het hele bedrag voor een reis van hun thuisland naar Europa - duizenden euro's - niet in één keer aan de smokkelaars kunnen betalen.

Als de vluchtelingen eenmaal klaar zijn voor de oversteek, worden ze vaak gedwongen in krakkemikkige bootjes met te weinig water en voedsel te stappen. Velen vertrekken vanuit het onrustige Libië, anderen vanuit Egypte of Turkije. Doel is vaak het Italiaanse eiland Lampedusa, voor de kust van Noord-Afrika, of Sicilië of Griekenland. 

Bootvluchtelingen

De EU heeft nu besloten meer geld uit te trekken voor Triton.

Lidstaten zullen twee keer zoveel geld in de missie stoppen, zo besloten EU-ministers. De ministers stelden een tienpuntenplan op, gericht op de uitbreiding van Triton. Schepen en vliegtuigen zullen bijvoorbeeld in een groter gebied gaan opereren.

De EU wil ook de mensensmokkelaars aanpakken. Over enkele weken kan een missie beginnen om de vaartuigen van de criminelen te onderscheppen en te vernietigen. Als eerste stap wordt geprobeerd om alle routes van de criminelen in kaart te brengen en de boten te identificeren.

Libië weigert echter in te stemmen met de Europese plannen. De regering van het Noord-Afrikaanse land ''accepteert geen inbreuken op haar soevereiniteit''.