Onder woorden brengen hoe een depressie voelt, is ingewikkeld. Daarom probeert ontwerper Paisley Fried dit met vier kledingstukken duidelijk te maken en kunnen mensen dit ervaren. "Comfortabel zit het dus niet."

Onder woorden brengen hoe een gevoel voelt, dat is vaak ingewikkeld. "Waarom kom je niet gewoon uit bed", zeiden vrienden van ontwerper Paisley Fried als zij veel thuis was vanwege haar depressie. Maar zo makkelijk is het niet.

"Het klinkt cliché, maar ik werd midden in de nacht wakker met het idee voor dit ontwerp, omdat ik het moeilijk vond om onder woorden te brengen hoe ik me voelde. Dat vond ik frustrerend." Voor de buitenwereld lijkt een oplossing soms simpel, maar van binnen gebeurt er van alles, aldus Fried.

"Je ziet er soms ook prima uit, er staat niet op mijn voorhoofd geschreven hoe ik me voel. Dus om de ervaring dichterbij te brengen, besloot ik me op kleding te richten." Met kleding kan je je immers uitdrukken, aldus de ontwerper. "Het is als een tweede huid, het toont wie je bent."

Veel gevoel in het bovenlijf

Gevoelens komen van binnenuit naar de huid. Fried zocht daarom naar manieren om dat gevoel te ervaren. "Ik besloot me te richten op jacks en truien, want die raken de plekken waar al die gevoelens ook plaatsvinden. Je bovenlijf, armen, nek, de rug."

Fried ervaart die gevoelens vaak vooral in haar bovenlijf. "Al krijg je soms ook last van trillende benen. Daar heb ik nog geen broek voor ontworpen."

Om depressies te kunnen onderzoeken moest Fried naar haar eigen ervaringen kijken en analyseren wat ze precies voelt op die momenten. "Daardoor moest ik mezelf van mijn gevoel losmaken, het op een afstand zetten. Dat was best lastig."

Gevoelens met textiel verwoorden

Tijdens een onderzoek onder andere mensen met mentale problemen, en vragen over hun gevoelens, hoorde ze veel dezelfde termen. Veel druk, opvliegers, ongemakkelijkheid en opgebouwde energie.

Ook deed ze onderzoek naar het ervaren van pijn en fysieke veranderingen. "Ik ben toen naar verschillende soorten textiel gaan zoeken die zo'n gevoel mogelijk kunnen nabootsen." Zo belandde ze bij een jas van latex.

"Die stof voelt een beetje als huid. Ik wilde er de gevoelens van druk en warmte mee creëren en mensen een soort claustrofobisch gevoel geven." Daarom ging de ontwerper op zoek naar opties om de stof op te kunnen blazen nadat je de jas aantrekt. "Uiteindelijk kon dat met een fietspomp."

Gek maar comfortabel

"Het voelt oncomfortabel om de jas te dragen. Het dubbele is dat die depressie en angst die je lange tijd al voelt, ook comfortabel kan voelen. Omdat je die gevoelens kent. Als je dan langzaam herstelt, dan voelt dat anders en raar. Eng ook."

Het zorgt ervoor dat de kleding op een gekke manier ook comfortabel voelt voor Fried. Zo maakte ze ook een trui waar ze gewicht aan heeft gehangen, in totaal zo'n 14 kilo. Dat gevoel belichaamt de 'zwaarte' van een depressie.

"Als je de trui aantrekt voelt het dus heel zwaar, maar dat geeft ergens ook een prettig gevoel. Maar als je 'm dan uittrekt, voelt het ook heel fijn."

Vier ongemakkelijke kledingstukken

In totaal heeft Fried vier items gemaakt, de latex jas en de zware trui, een jas die het gevoel geeft alsof iets in je huid prikt, en een trui die strakker wordt als je beweegt, alsof je 'm verkeerd aan hebt getrokken.

Met haar ontwerpen hoopt Fried wat begrip op te roepen voor mensen met psychische problemen. "Mensen gaan op allerlei verschillende manieren om met problemen, en bij iedereen roept het andere effecten op. Daar kunnen we in sommige gevallen niets aan veranderen."

Het maken van de kledingstukken gaf de ontwerper een goed gevoel, als een bevestiging dat haar gevoelens echt zijn. "Misschien voelen mensen met dezelfde ervaringen zich er minder alleen door. Krijgen ze hiermee de bevestiging dat andere mensen dit ook meemaken."

Bezoekers op Dutch Design Week kunnen de kledingstukken aantrekken. "Maar ik kan niet garanderen dat het leuk is. We moeten mentale problemen serieus nemen, maar ik heb geprobeerd er ook wat humor in te stoppen. In de hoop dat er iets meer begrip komt voor de problematiek."