Guillermo Whittembury, Joris Olde Rikkert, Kevin Rouff en Paco Boeckelmann hadden allen interesse in onderzoek naar materialen en duurzaamheid. Daar valt ook waste design onder, dat zich richt op afval in brede zin. Tijdens een groepsproject aan de Royal College of Art in Londen gingen de vier gezamenlijk aan de slag.

"Afval is in twee categorieën onder te verdelen: de bekende afvalsoorten zoals koffie of haren. Dit is afval dat ontstaat aan het eind van een traject, ook wel end-of-life-waste genoemd", legt Boeckelmann uit.

En er is het 'onzichtbare' afval, zoals afval uit de mijnindustrie. "Dit wordt geproduceerd om producten te kunnen maken, maar wij komen er niet mee in aanraking. Het is afval dat ontstaat voordat een traject begint, ook wel pre-life-waste genoemd."

Elk jaar wordt er 150 miljoen ton aan Red mud geproduceerd. Dit is een bijproduct dat ontstaat bij het inwinnen van aluminiumoxide uit bauxieterts. Er zijn wereldwijd overal plekken waar dit materiaal, ook wel bauxietresidu genoemd, wordt gedumpt.

"Er is al veel onderzoek gedaan naar dit materiaal. Daarom hebben we ook wetenschappers benaderd en hun laboratoria bezocht", vertelt Rouff. "Waar het vroeger meer een soort modder was, wordt het tegenwoordig droog gemaakt en beter verzorgd."

Dit wordt onder meer gedaan vanwege een ongeluk dat gebeurde in het Hongaarse plaatsje Akja, waarbij tien mensen omkwamen toen een reservoir met bauxietresidu instortte. "Dit materiaal wordt al negentig jaar onderzocht, maar het is nog steeds onbekend. Op deze manier willen we de discussie over afval aanslingeren", aldus Boeckelmann.

"Bedrijven willen niet laten zien hoeveel afval ze produceren", aldus de designer. "Wij willen met ze samenwerken, in plaats van ze aanspreken. Dus zijn we bedrijven gaan benaderen met de vraag of we wat van hun bauxietresidu mogen hebben." Bijna niemand reageerde op het verzoek, behalve een bedrijf uit het zuiden van Frankrijk.

Producten gemaakt met bauxietresidu. (Foto: Wasteland to Living Room)

Zo werd er 150 kilo bauxietresidu bezorgd bij de universiteit in Londen, waar het onderzoek gedaan werd. "Er zijn al meerdere experimenten mee gedaan, zo is al eens uitgezocht of het in baksteen kon, of in wegen. We hadden ons ingelezen, en konden toen eindelijk zelf ermee spelen. Uiteindelijk kwamen we uit bij keramiek en werd Wasteland to Living Room bedacht", vertelt Rouff.

De situatie zorgde voor drie soorten conflicten, legt Boeckelmann uit. "Eerst moet je het met z'n vieren eens worden over wat te doen met een nieuw materiaal. Daarna moet je aan de industrie uitleggen waarom je er iets creatiefs mee wil doen, in plaats van te zoeken naar de optimale vorm of economische oplossingen. En dan beland je nog in een situatie waarin het materiaal niet altijd doet wat je verwacht had."

En vergeet de Universiteit niet, voegt Rouff toe. "Zij waren niet erg blij waren met onze 150 kilo zware bestelling. Uiteindelijk zijn we verplaatst naar een oude boerderij die wordt verhuurd aan designers, Grymsdyke Farm genaamd. Daar hadden we veel meer ruimte om ons onderzoek te doen."

In totaal werden er tweehonderd tests gedaan, waarin het bauxietresidu werd bewerkt en verhit op verschillende temperaturen. Ook werd een samenwerking gestart met een specialist in keramiek, om de technieken te leren kennen. "We kozen dus voor traditionele manieren om een nieuw materiaal te leren kennen", aldus Boeckelmann.

Zo ontstonden de eerste tests met keramiek, en werden er onder meer glazen van gemaakt. Ook maakten de vier gipsmodellen waar het rode materiaal in werd gestopt. Momenteel werken ze aan onderzoek naar nieuw afvalmateriaal, ditmaal uit de koperindustrie, waar veel sprake is van verspilling.

Elementen uit project Wasteland to Living Room (foto: Wasteland to Living Room)

Met Wasteland to Living Room willen de vier onbekende bijproducten van alledaagse materialen onderzoeken. En vooral ook nieuwe gebruikswijzen vinden. "We moeten werken met materialen die er al zijn om nieuwe producten te ontwikkelen."

Deze materialen kunnen hun eigen unieke verhalen vertellen en gebruikswijzen hebben, benadrukken ze. "Dus dit is pas onze eerste stap in dat proces."