
Het wordt steeds drukker op zee, maar dieren stranden niet vaker
Zowel Ecomare en Naturalis als SOS Dolfijn zegt dat de cijfers niet laten zien dat tegenwoordig meer zeezoogdieren aanspoelen dan een aantal jaar geleden. Het precieze aantal schommelt van jaar tot jaar, zo is ook te zien op Walvisstrandingen.nl. Maar een echte stijging is er niet.
Wel duiken steeds vaker beelden op van aangespoelde dieren. Volgens Pepijn Kamminga, zoogdierexpert bij Naturalis, speelt er veel emotie bij berichtgeving over bijvoorbeeld orka's die aanspoelen. "Er worden tegenwoordig veel meer en sneller beelden gedeeld op vooral sociale media. Veel meer mensen krijgen daardoor de beelden te zien. Ook is er in de media meer aandacht voor berichtgeving over dieren."
Directeur Annemarie van den Berg van SOS Dolfijn herkent dat beeld. "Soms strandt er een enkel dier, soms een hele groep. Elke stranding is weer anders, net als elke diersoort anders is."
Veel media-aandacht was er bijvoorbeeld toen vorig jaar onder meer tientallen bruinvissen op de Waddeneilanden aanspoelden. Doordat er een noordenwind stond, werden de dieren, die al dood waren, sneller naar de kust gedreven. Een dergelijk aantal gestrande bruinvissen is groot, maar niet uitzonderlijk.
"Er zijn namelijk ook gewoon heel veel bruinvissen", vertelt Jarco Havermans van Ecomare. "De afgelopen jaren komt de bruinvis, een dolfijnachtige, steeds meer voor in de zuidelijke Noordzee. Er is daar meer voer te vinden, terwijl er in het noorden juist minder te eten is."
In 2013 werd een recordaantal bruinvissen geteld voor de Nederlandse kust. In datzelfde jaar spoelde ook een groot aantal dieren aan: meer dan achthonderd. Hoewel dat aantal groot is, sprak Ecomare in die tijd niet van een spectaculair aantal.
Stranding van orka is uniek
De stranding van de orka zaterdag in Cadzand is wel vrij uniek te noemen. De orka werd aanvankelijk terug de zee in geholpen door de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij (KNRM), maar raakte ongeveer 1,5 kilometer verderop weer in de problemen.
Het is niet bekend waardoor de orka zaterdag aan land raakte. Wel was het dier volgens SOS Dolfijn vermagerd. Universiteit Utrecht doet onderzoek naar de doodsoorzaak.
In 2010 strandde voor het laatst een orka aan de Nederlandse kust. Toen werd orka Morgan wereldnieuws. Orka Morgan werd toen sterk verzwakt uit de Waddenzee bij Lauwersoog gehaald. Het dier ging voor anderhalf jaar naar het Dolfinarium in Harderwijk. Vervolgens verhuisde Morgan naar een Spaans attractiepark op Tenerife.

Een terugblik: orka Morgan 5 jaar geleden naar Tenerife
'Elke diersoort reageert anders op het steeds drukker worden op zee'
Het is de laatste jaren steeds drukker geworden op zee. Meer scheepvaartverkeer, maar ook bijvoorbeeld windmolenparken zorgen voor verandering van leefomgeving van zeezoogdieren. Dat er ondanks de drukkere omgeving niet méér dieren aanspoelen, hoeft natuurlijk niet te betekenen dat de dieren er helemaal niet onder lijden. Dat wordt nog onderzocht.
Onder meer gehoorschade bij dieren is een van de factoren waarnaar veel onderzoek wordt gedaan, zo ook bij de zaterdag aangespoelde orka. Volgens SOS Dolfijn gebeurt dat aan de hand van trilharen van de gehoorgang van het dier. Daarvoor is het wel belangrijk dat het karkas binnen 24 uur wordt onderzocht. "Zijn we te laat, dan is dit onderzoek niet meer mogelijk."
Tijdens het aanleggen van de windmolenparken in zee heeft het heien voor gehoorschade gezorgd bij onder meer bruinvissen, aldus Kamminga. "Maar elke diersoort reageert anders", zegt hij er ook over. Zo gaan zeehonden probleemloos met een grote boog om de windparken heen.