De 'monsterwesp' is terug in Nederland, viel de afgelopen dagen in diverse Nederlandse media te lezen. Op waarneming.nl regende het meldingen van mensen die de Aziatische hoornaar hadden gespot in hun tuin. Is er sprake van een invasie van het exotische insect?

"Onzin", zegt hoornaarexpert Theo Zeegers tegen NU.nl. "Er is er zelfs maar één Aziatische hoornaar gevalideerd en daarvan is het nest verwijderd." Alle andere meldingen kwamen volgens hem van mensen die de Europese hoornaar aanzagen voor de Aziatische.

De eerste Aziatische hoornaar van dit jaar in Nederland werd vorige week ontdekt door een imker in Raamsdonk, een dorp in Noord-Brabant, bevestigde Zeegers na een bericht van het platform Stop invasieve exoten.

Dat de Aziatische hoornaar een "monster- of horrorwesp" zou zijn, verwijst Zeegers naar het rijk der fabelen. "De Aziatische hoornaar is niet eens verschrikkelijk groot en aanzienlijk kleiner dan de Europese hoornaar. Daarnaast is het borststuk van de Aziatische hoornaar zwart, terwijl dat lichaamsdeel roodachtig is bij de Europese hoornaar. Ook het achterlijf van de Aziatische hoornaar is zwarter dan dat van de Europese."

Vooral mensen in het westen van Nederland, waar de Europese hoornaar zich steeds vaker laat zien, vergissen zich volgens Zeegers vaak. "Mensen in de Achterhoek, Twente of Limburg zijn al langer gewend aan de Europese hoornaar."

Bovendien zijn hoornaars volgens Zeegers ook niet agressief. Als het dier een keer steekt, is dat evenmin een probleem, stelt hij. "Je moet alleen niet in nesten gaan peuren, want dan kan je het hele volk achter je aan krijgen."

De Aziatische hoornaar (links) en de Europese hoornaar (rechts). (Foto: AFP)

'Alleen imkers hebben reden om ongerust te zijn'

"Alleen als je een imker bent, is er reden om ongerust te zijn", zegt Zeegers. "De Aziatische hoornaars eten bijen en voeden hun larven, in tegenstelling tot bijen, met vlees. Aangezien de hoornaars een paar duizend larven per keer krijgen, moesten de hoornaars dus heel wat grote insecten vangen, legt hij uit.

Om die reden staat de Aziatische hoornaar sinds 3 augustus 2016 op een EU-lijst met schadelijke planten- en dierensoorten. Bezit en handel in die soorten zijn verboden. Daarnaast zijn lidstaten verplicht om bestaande populaties op te sporen en te vernietigen.

Dat valt echter niet mee, want Aziatische hoornaars maken hun nesten het liefst hoog in een boom. Omdat de hoornaars vanaf de grond moeilijk op te sporen zijn, zet de NVWA verschillende "trucjes" in, zoals drones.

Grote kans dat aantallen hoornaars toenemen in Nederland

Het insect dook in 2017 voor het eerst op in Nederland. De hoornaar werd gezien in Pernis, een dorp nabij Rotterdam. Het nest werd echter niet geruimd, waardoor de koningin kon uitvliegen om meerdere kolonies te stichten. Sindsdien overwintert de exoot in Nederland. De Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) besloot daarop Zeegers aan te stellen als projectleider hoornaars.

De kans dat de Aziatische hoornaar zich deze zomer uitbreidt in Nederland is volgens Zeegers wel groot. Een koningin kan afstanden tot wel 110 kilometer afleggen. De Aziatische hoornaar kan daardoor in een straal van 110 kilometer rond Pernis opduiken.

Ook de Europese hoornaar neemt de komende jaren naar verwachting in aantal toe. Het inheemse insect zal zich daardoor vaker gaan laten zien in het westen van Nederland.