Meerderheid in Nederland verkochte tonijn zorgt voor veel bijvangst
Tonijn uit blik is het meest gegeten visproduct in Nederlandse huishoudens. Van de tonijn die in de Nederlandse supermarkten wordt verkocht, blijkt 93 procent geen onafhankelijk MSC-keurmerk te hebben. IRI nam 51 varianten tonijn uit blik van alle Nederlandse supermarkten onder de loep.
Tonijn wordt in veel gevallen gevangen met ringnetten. Dat zijn grote netten waarmee schepen scholen tonijn in één keer naar binnen kunnen halen. Bij het vissen met ringnetten vindt veel bijvangst plaats. Dat betekent dat veel andere zeedieren ook worden gevangen, en doorgaans daardoor sterven.
Volgens het Wereld Natuur Fonds sterven jaarlijks ruim 300.000 walvissen, dolfijnen en bruinvissen doordat ze verstrikt raken in achtergebleven netten.
Volgens de onderzoekers wordt er dusdanig veel tonijn gevangen, dat de tonijnpopulatie onder druk is komen te staan. Visdeskundige Bart van Olphen kwalificeert gevangen tonijn zonder keurmerk als "fout".
"Bij fout gevangen tonijn varen industriële schepen richting een lokvlot, waar voedsel in het water wordt gegooid om tonijn te lokken", legt Van Olphen uit in de NU.nl-ochtendpodcast. "Dat schip legt vervolgens een kilometerslang net dicht. Alles wat daarbinnen zwemt, wordt gevangen. Dat is bijvangst. Op deze manier worden de zeeën leeggevist."
Volgens hem wordt goede tonijn in open zee gevangen met een hengel en een haak, in gebieden waar een gezond visbestand is. Eventuele bijvangst gaat dan levend terug naar zee.
'Al tien jaar geen stap naar duurzaamheid'
Van Olphen stelt dat grote producten hun eigen keurmerken met betrekking tot duurzaamheid hebben ingevoerd. Die zouden tot misleiding leiden. "Een dolfijnvriendelijk keurmerk is bijvoorbeeld niet logisch, want dolfijnen zwemmen doorgaans niet eens met tonijnen", aldus Van Olphen.
Van Olphen strijdt sinds 2004 en begint nu met de campagne 'Stop foute tonijn'. Volgens hem is er al tien jaar geen stap richting duurzaamheid gezet wat tonijnvissen betreft. Van Olphen wijst erop dat het voor de consument makkelijk is om over te stappen op duurzame tonijn. "Er ligt ook 'goede tonijn' in de schappen. Het is een kwestie van je hand 10 centimeter naar boven of beneden bewegen en je maakt de juiste keus."
"Als je let op dat keurmerk van MSC zorg je ervoor dat we ook in de toekomst tonijn kunnen blijven eten."