
Kunst van de Krim moet terug naar Oekraïne
Dat heeft de rechtbank in Amsterdam woensdag besloten.
De honderden betwiste objecten zijn onder meer goud uit de tijd van de Scythen, een ruitervolk uit de regio, en zeldzame lakkistjes.
De rechtbank boog zich over de vraag aan wie de kunstvoorwerpen uit de Krim, die begin 2014 tentoongesteld waren in het Allard Pierson Museum, moesten worden teruggegeven. Zowel de Oekraïense staat als vier musea op de Krim wilden via de rechter aanspraak maken op de kunstschatten.
Tijdens de expositie werd het schiereiland de Krim geannexeerd door Rusland, waardoor de vraag ontstond wat met de kunstobjecten moesten gebeuren. Nederland erkent de annexatie van de Krim door Rusland niet.
Soevereine staat
De musea betoogden dat de werken naar de Krim terug moeten. Daar zijn ze gevonden en geconserveerd, zelfs voordat Oekraïne als staat bestond, betoogden hun advocaten. Volgens hen gaat het niet alleen om de toepassing van de regels, maar ook om de mensen en de cultuur.
De rechter oordeelde echter dat de kunstvoorwerpen onderdeel zijn van de cultuur van het land Oekraïne. De argumenten van de musea schoof de rechter terzijde, omdat volgens de Nederlandse wet geen sprake is van een soevereine staat. Op het moment dat de kunst werd uitgeleend was de Krim bovendien nog onderdeel van Oekraïne.
Rusland reageert verontwaardigd op de beslissing van de rechter. De uitspraak is volgens het Russische ministerie van Cultuur onder meer in strijd met ''principes van internationale uitwisseling'' tussen musea en schept een ''zeer negatief precedent''.
Eigendom
De Nederlandse rechter spreekt zich niet uit over wie de eigenaar is van de kunstschatten. Daar moet de rechter in Oekraïne zich over buigen. Daarnaast is het Allard Pierson Museum niet verplicht de objecten meteen terug te geven, omdat de partijen drie maanden hebben om tegen de uitspraak in beroep te gaan.
Een van de advocaten van de Krimmusea zei nog niet te weten of de instellingen in beroep gaan. Hij wil eerst de uitspraak bestuderen, maar zei dat beroep wel voor de hand ligt. Het Allard Pierson Museum is woensdag niet bereikbaar voor commentaar.
Kosten
De Krimschatten moeten op kosten van Oekraïne worden overgebracht vanuit Nederland naar het National Historical Museum of Ukraine in de hoofdstad Kiev.
Oekraïne moet een bedrag van 111.000 euro betalen dat het museum in Amsterdam kwijt was aan opslag, inventarisatie en verzekering van de Krimschatten. Door het Allard Pierson Museum was dat bedrag op 300.000 euro gesteld. Waarom niet dat hele bedrag wordt uitgekeerd is niet duidelijk, aldus een woordvoerder van het museum.