Uit de recentste cijfers van het RIVM rijst een geruststellend beeld op. Die laten namelijk al weken zien dat het aantal besmettingen afneemt en dat ook de situatie in de ziekenhuizen rustig is. Er liggen momenteel 22 coronapatiënten op de intensive cares (ic's) en de coronathermometer staat op de laagste stand, wat betekent dat de impact van het virus op de zorg klein is.

"We hebben in de ziekenhuizen al heel lang niet meer tegen de grens aan gezeten", zegt een woordvoerder van het RIVM. "Toen de omikronvariant kwam (in december 2021, red.), is het de goede kant opgegaan."

Rond Kerst 2021 heeft Nederland nog in een lockdown gezeten, maar uiteindelijk bleek de omikronvariant mee te vallen. De variant was wel erg besmettelijk, maar relatief mild. Daardoor bleven extreem hoge pieken in het aantal opnames in ziekenhuizen en op ic's uit.

Dat de coronasituatie in Nederland momenteel relatief rustig is, heeft volgens de RIVM-woordvoerder meerdere oorzaken. "We hebben te maken met een bevolking die toch een soort basisimmuniteit heeft. Dat komt door vaccinaties, infecties, of een combinatie van beide."

Niettemin zag de WHO deze week nog geen reden om de status van internationale noodsituatie op te heffen. "Op dit moment is corona nog niet weg", zegt de Vlaamse viroloog Marc Van Ranst tegen NU.nl. "In tegendeel: er vallen nog heel wat doden door corona (in de afgelopen twee maanden wereldwijd nog 170.000, red.)."

Van Ranst doelt op onder meer China, waar de regering de grootste moeite heeft om het virus onder controle te krijgen. Sinds de uitbraak van COVID-19 aan het einde van 2019 hanteerde Peking een zerocovidbeleid. Aanvankelijk was dat zeer succesvol, maar vanwege groeiende onvrede en besmettelijkere varianten liet China dat beleid eind 2022 los. Sindsdien volttrekt zich een humanitaire ramp in dat land.

Maar Van Ranst benadrukt dat niet alleen China nog te maken heeft met corona. "Ook in onze regio is er nog behoorlijk veel corona", legt hij uit. "Ook als ik kijk naar de rest van de wereld, lijkt het me moeilijk om te zeggen dat het voorbij is."

De WHO zegt verder dat nationale zorgsystemen over de hele wereld nog altijd te maken hebben met corona. Daarnaast kampen veel zorginstellingen met een relatief groot aantal grieppatiënten en personeelstekorten.

Verder wordt er volgens de gezondheidsorganisatie veel minder bron- en contactonderzoek naar corona uitgevoerd, waardoor het detecteren van nieuwe (en mogelijk dodelijkere) varianten moeilijk is.

Wanneer de status van noodsituatie dan wel komt te vervallen, is volgens Van Ranst moeilijk te zeggen. "Dit was natuurlijk een moment dat men niet anders kon dan er nog eens over nadenken, omdat het drie jaar geleden is dat de noodsituatie werd uitgeroepen." Maar de WHO vond het maandag dus nog te vroeg om er afscheid van te nemen.

Dat de WHO de status van noodsituatie voorlopig handhaaft, heeft verder weinig betekenis voor Nederland. "Er verandert op dit moment voor Nederland niets. Er zijn natuurlijk effectief geen maatregelen, behalve het advies om bij klachten te testen en bij een positieve test in isolatie te gaan", zegt de RIVM-woordvoerder.

Ook lijkt het er niet op dat Nederland op korte termijn nog te maken gaat krijgen met zorgwekkende toenames van het aantal coronabesmettingen. Maar de toekomst blijft onvoorspelbaar.