Maandag landde in Milaan een vliegtuig uit China. Meer dan de helft van de 212 passagiers testte positief op het coronavirus, schreven La Repubblica en CNN op basis van een lokale gezondheidsfunctionaris. Niesters: "Als we daadwerkelijk met zulke aantallen besmettingen vanuit China te maken krijgen, is monitoring belangrijk en is het zaak dat we niet niets doen."

Sinds China recent zijn zeer strenge coronabeleid losliet, heeft het land te maken met een coronagolf. De regering brengt sindsdien bijna geen officiële cijfers meer naar buiten.

Volgens een schatting van persbureau Bloomberg raakten vorige week op één dag 37 miljoen mensen in China besmet. Crematoria draaiden er enkele weken geleden al overuren. Volgens een schatting van databedrijf Airfinity, gespecialiseerd in gezondheidszorg, sterven per dag zo'n negenduizend mensen aan het virus.

Onder meer de Verenigde Staten, Italië, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk maakten deze week bekend dat reizigers uit China zich moeten testen als ze naar die landen reizen. Vanaf volgende week kunnen mensen uit China daar weer makkelijker naartoe reizen.

De VS, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk eisen een test die voorafgaand aan de reis is afgenomen. Italië en Spanje verplichten reizigers zich te testen bij aankomst.

Minister Ernst Kuipers (Volksgezondheid) schreef vrijdag aan de Tweede Kamer dat reizigers die vanuit China naar Nederland komen vanaf 5 januari een gratis zelftest wordt aangeboden. Daarnaast heeft Kuipers het RIVM gevraagd het rioolwater rond Schiphol vaker te controleren.

Italië riep de Europese Unie donderdag op een uniform testbeleid in te voeren. De Europese gezondheidsdienst
(ECDC) besloot donderdag dat niet te adviseren aan de Europese lidstaten. Volgens de ECDC heeft de coronagolf in China vooralsnog geen gevolgen voor de EU.

Niesters denkt dat het verstandig is dat er toch Europees beleid komt. "Als we geen betrouwbare data krijgen vanuit China, dan moeten we die zelf genereren." Hij denkt aan een test die wordt afgenomen vlak voor de reis vanuit China. En geen eis zoals die van de VS, waar een test van twee dagen voor vertrek volstaat. "In twee dagen kan nog veel gebeuren, net als bijvoorbeeld onderweg."

Koopmans is het eens met de oproep om besmettingen bij reizigers te monitoren als China niet meer informatie deelt. Op die manier blijft er volgens haar enigszins zicht op eventuele nieuwe varianten van het coronavirus. De kans dat dat gebeurt is groter bij een groot aantal besmettingen.

Het heeft volgens haar geen zin om te testen om zo te voorkomen dat het virus hier terechtkomt. "Uit eerdere golven is gebleken dat dat hooguit met zeer drastische maatregelen kan, zoals met het beleid dat China tot voor kort voerde. En zelfs dan is het bijna niet vol te houden."

Als grote hoeveelheden besmettingen uit China naar Europa komen, kan hier de druk op de zorg toenemen, denkt Niesters. Wel zegt hij er duidelijk bij dat de gevolgen voor Europa en Nederland lastig te voorspellen zijn. Vaccinatie tegen COVID-19 beschermt ons in Europa weliswaar tegen ernstige ziekte, maar minder tegen besmetting met het coronavirus, zegt hij.

Het virus gaat nu nog rond in Nederland. Maar dat zou volgens hem erger kunnen worden wanneer we te maken krijgen met veel besmettingen van buitenaf. Bovendien hebben besmette reizigers uit China soms ook zorg nodig.

Koopmans maakt zich niet direct druk over het ontstaan van een ziekmakendere of besmettelijkere variant van het virus. "Het risico is er altijd, maar omikron en zijn subvarianten zijn dusdanig besmettelijk dat het moeilijk is dat te overtreffen."

"We zien tot nu toe varianten die verder ontsnappen aan de antistoffen van vaccinatie of doorgemaakte infectie", zegt ze. "Daardoor raken mensen regelmatig opnieuw besmet. Maar dat leidt steeds minder vaak tot ernstige ziekte."

Volgens Koopmans is de coronagolf in China op dit moment vooral een probleem voor mensen in China zelf. "Het zal daar tot veel extra ziekte en sterfte leiden. En het zal zorgen voor overbelasting van de zorg, met alle gevolgen van dien." Ze benadrukt dat het ook in Nederland belangrijk blijft om basismaatregelen tegen verspreiding van het coronavirus in acht te nemen.

Koopmans voorspelt dat de coronagolf waar China nu mee te maken heeft minder erg zal zijn dan de eerste golf in Nederland in 2020. "De eerste serie vaccinaties zullen wel nog wat bescherming bieden. Dus helemaal vergelijkbaar met de eerste golf bij ons is het niet."

"Het is vooral zorgelijk en triest dat de officiële berichten doen alsof COVID-19 geen probleem meer is", zegt ze. "En dat het erop lijkt dat we geen goede informatie zullen krijgen over de werkelijke omvang in China."