Als Marijn Vriends eerder deze week naar het ziekenhuis fietst, ziet hij het oplopende aantal ic-opnames als "donkere wolk". "Dan denk je: daar gaan we weer. Voor de zoveelste keer. De mensen liggen als het ware in de rij om opgenomen te worden, maar de herberg is vol."

Dat komt niet doordat het aantal coronapatiënten op de intensive care momenteel extreem groot is. Zondag waren dat er in het hele land 185 en dat is lang niet zo veel als de ruim veertienhonderd die het er ooit waren.

Toen was de reguliere zorg echter volledig afgeschaald, nu niet. Doordat die reguliere zorg nu ook wordt verleend, liggen er in totaal meer dan zevenhonderd patiënten op de ic.

Diederik Gommers, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care (NVIC), becijferde eerder al dat er bij een normale ic-capaciteit 950 bedden beschikbaar zijn. Daarvan moeten er ook nog eens bijna tweehonderd leeg blijven voor calamiteiten zoals ongelukken of rampen. Er is nu dus eigenlijk al geen ruimte meer voor extra coronapatiënten op de ic.

Daardoor kunnen ic-verpleegkundigen niet alle zorg leveren die ze zouden willen. "Dat holt je mentaal uit. Je wilt naast iemand blijven zitten die bang is of iemand behoorlijk uit bed halen voor er familie komt. Dat gaat nu niet. Je gaat een beetje afsnijden om zoveel mogelijk werk te verzetten", legt Vriends uit.

Daarbij helpt het ook niet mee dat het volgens Vriends de "mores" van verpleegkundigen is om beter voor anderen te zorgen dan voor zichzelf. "Als er gevraagd wordt om een extra dienst te draaien, dan doen we dat. Dat maakt dat je ongezien over grenzen gaat. Ik heb veel collega's die met een burn-out of PTSS (posttraumatische stressstoornis, red.) thuiszitten."

Vriends ziet vaak spijt bij coronapatiënten die op de intensive care moeten worden opgenomen en niet of niet volledig zijn gevaccineerd. "Als je op de ic terechtkomt en je krijgt een beademingsbuis, dan kunnen we niet met zekerheid zeggen of je ooit weer wakker wordt. Ja, ik heb verschillende patiënten gehad die spijt als haren op hun hoofd hadden dat ze zich niet hadden laten vaccineren."

Maar niet elke ongevaccineerde heeft spijt, vertelt Carla Veldhuis, hoofdverpleegkundige op de ic in het Universitair Medisch Centrum Groningen. "Er zijn mensen die corona blijven ontkennen. Die zien het als een zware longontsteking."

"Daar hebben we het onderling dan wel over, maar rondom het bed willen we ons zoveel mogelijk bezighouden met de zorg die de patiënt nodig heeft", zegt ze. "We hebben voor dit vak gekozen om mensen zorg te geven en je hebt ook een professionele houding aan te nemen naar patiënten en familie."

De oplopende ziekenhuiscijfers én de reguliere zorg die moet doorgaan en ook nog worden ingehaald, zorgen ook in Groningen voor spanning bij verpleegkundigen. "Toen de druk van corona minder werd, was de druk om reguliere zorg in te halen heel hoog. We hebben een grote uitstroom van collega's en het ziekteverzuim is heel hoog."

"Ik maak me wel zorgen, ja", aldus Veldhuis. "Als de regering dan roept dat we 1.350 ic-bedden moeten krijgen, denk ik wel: word wakker, regering! Dat kunnen we echt niet nog een keer. Ik weet niet of we het gaan redden."

Ruim 300 kilometer zuidelijker, in het Maastricht UMC+, weten ze op de ic ook niet waar ze extra handen voor aan het bed vandaan moeten halen.

"Toen we moesten opschalen zijn we geholpen door diverse collega's van andere afdelingen, zoals anesthesiemedewerkers. Nu de reguliere zorg weer wordt verleend, vallen die mensen weg en komt het allemaal terecht bij je eigen ic-personeel", vertelt ic-verpleegkundige Maurice Veugelers.

"Je wilt uiteindelijk geen mensen weigeren. Maar als je wilt opschalen, moet je de reguliere zorg weer afschalen. Hoe ga je dat doen? Gaat een COVID-19-patiënt uiteindelijk voor een reguliere patiënt? Dat is een lastige keuze die iemand moet maken", aldus Veugelers. "Ik vraag me af waar die extra collega's vandaan moeten komen", vult collega Demy Driesen aan.

Alle afdelingen in het Limburgse ziekenhuis liggen vol. Als een patiënt moet worden verplaatst naar een andere afdeling binnen het ziekenhuis, kost dat bijzonder veel moeite. Elke afdeling heeft te maken met een hoog ziekteverzuim en verpleegkundigen die een andere baan zijn gaan zoeken. "We moeten soms hemel en aarde bewegen om een patiënt over te plaatsen in ons eigen ziekenhuis", zegt Veugelers' collega Melissa Wierckx.

"We draaien met een bezetting die we voor de coronacrisis nooit gedraaid hebben", aldus Veugelers. "De rek zit erin totdat het lijntje knapt en daar zitten we niet ver van af. Door het griepseizoen merk je ook dat meer collega's thuiszitten. Het houdt een keer op. Wanneer weet ik niet, maar als je erachter komt is het te laat."