Goedenavond en welkom in dit liveblog. Lees hier terug wat het demissionaire kabinet vanavond bekendmaakte tijdens de coronapersconferentie.

De persconferentie is dan wel ten einde, maar de aanwezigen mogen het pand nog niet verlaten. Dat komt door de demonstranten, die nog altijd voor het gebouw staan. Vanwege de agressieve sfeer moeten journalisten binnen blijven. Nog altijd wordt er lawaai gemaakt me megafoons, bellen, fluitjes en pannen. Ook wordt er vuurwerk afgestoken en in sommige gevallen met vuurwerk gegooid.

Rutte begon de persconferentie door te zeggen dat de term 'anderhalvemetersamenleving' inmiddels een eigen Wikipedia-pagina heeft, maar dat het niet zijn "ambitie is dat het woord 'coronatoegangsbewijs' een eigen pagina op Wikipedia gaat krijgen".

Vrijwel direct werden op Wikipedia pogingen ondernomen om ook coronatoegangsbewijs een eigen pagina te geven. Omdat de pagina's weinig details bevatten, worden ze al snel weer verwijderd, met als voornaamste reden: geen zinvolle inhoud. Op Wikipedia staat vooralsnog geen goedgekeurde pagina met als titel coronatoegangsbewijs.

Daarmee is de persconferentie ten einde.

De Jonge: "Ik snap eerlijk gezegd niet dat mensen zich niet willen laten vaccineren. We doen er alles aan om zorgen weg te nemen. Het is een prachtkans. Je leeft in een land waar je je zo kort na een uitbraak kunt laten vaccineren. Die vaccins zijn veilig en beschermen ook enorm goed. Als je elkaar en jezelf wil beschermen, moet je je laten vaccineren. Dan kunnen kwetsbare mensen die zich niet kúnnen laten vaccineren, ook weer meedoen. Om dat veilig te maken, moeten we ons laten vaccineren. Tot die tijd moeten we werken met bijvoorbeeld de coronatoegangsbewijzen."

Rutte: "In de horeca is het moeilijker om aan iedereen te vragen of ze klachten hebben. Daardoor is er daar een groter risico op overdracht dan op andere locaties. We hopen snel naar buiten te brengen wat de compensatie voor bijvoorbeeld nachtclubs zal zijn. Die komt er, daar zijn we een heel eind mee. Maar die compensatie moet wel goed in elkaar zitten, dat kost nog even tijd."

De Jonge: "Er komt geen vaccinatieplicht op de werkvloer. Punt. Maar werkgever en werknemer moeten er wel over blijven praten."

De Jonge: "Er zijn nogal wat onzekerheden in het najaar, daarom wordt modelleren ook lastiger voor het RIVM. We weten nog niet in hoeverre het virus onderdeel van ons leven blijft. Wat speelt ons nog parten? De mate en snelheid van transmissie in grote groepen. Daarnaast gaat het virus rond in wijken waar de vaccinatiegraad laag is, daar bestaat het grootste risico op ziekenhuisopnames. Een echte gamechanger is als er een variant komt die zich onttrekt aan de bescherming, maar dat is niet waarschijnlijk. De komende tijd zullen we dalingen zien, daarna komt er een stijging vanwege de versoepelingen die we vanavond hebben aangekondigd. De groep van 1,8 miljoen die niet beschermd is, kan een fors aantal ziekenhuisopnames opleveren. Daarom zijn we nog niet van de maatregelen af. Als we net zo goed gevaccineerd zijn als de Denen, kunnen we doen zoals zij en zijn we van alle maatregelen af."

De Jonge: "Ik word zeker nog niet moe van ze (de demonstranten buiten het gebouw, red.), maar ik weet niet of ik ze nog kan overtuigen. Het virus houdt ons al anderhalf jaar in de greep. Niemand wil dat, de rek is er totaal uit. Wij moeten de meest proportionele maatregelen treffen. Het zijn nu kleine ingrepen. We moeten eerlijk zijn en tegen elkaar zeggen dat het niet stopt bij 'vaccinatie blijft een vrije keuze'. In een samenleving is het niet ieder voor zich. Wij mogen indringend het gesprek aangaan met mensen die zich niet willen laten vaccineren. Zij vormen een reëel gevaar voor de zorg. Ik ben geen minister van 'Kijk maar wat je doet', ik ben minister van Volksgezondheid. Iedereen mag mopperen op de maatregelen, het kabinet en het virus zelf, maar als we ons allemaal laten vaccineren, zijn we er gewoon vanaf."

De Jonge: "Mensen zonder internet, printer of wat dan ook, kunnen bellen met het nummer 0800-13 51. Dan komt het uiteindelijk goed."

Rutte: "We moeten met zijn allen het virus onder controle houden. Ik vind het heel reëel om tegenover het loslaten van de 1,5 meter de coronatoegangsbewijzen te zetten. Dan is het de taak van de ondernemers daarop te letten. Ik snap dat ze daar niet op zitten te wachten, maar ook voor hen is het een verruiming. Ik heb te maken met het algemene belang."

Tijdens de persconferentie zijn overigens sirenes en ander lawaai te horen van mensen die voor het gebouw demonstreren tegen de corona-aanpak van het kabinet. Rutte en De Jonge laten weten dat ze het horen, maar gaan er niet verder op in. Wel heeft De Jonge het over "een kleine minderheid die zich niet wil laten vaccineren", die "de vrijheid van de rest van de samenleving niet mogen beperken", op een vraag over de protesten. Daarmee lijkt hij te doelen op de demonstranten.

Rutte: "Werk thuis, tenzij het echt nodig is dat je naar werk gaat. Dat is het advies. Veel mensen kiezen er al voor om het te combineren. Dat is de keus van mensen zelf, maar daardoor blijft de drukte in het ov en op de weg nog achterwege. Bespreek goed met elkaar wanneer je naar werk gaat. We begrijpen dat mensen meer naar kantoor gaan, maar voorkom nou dat het massaal gebeurt. Laten we het een beetje spreiden met elkaar."

De Jonge: "De indicators zijn tien ic-opnames en veertig ziekenhuisopnames gemiddeld per dag over zeven dagen. Dan kunnen we kijken naar afschaling van de coronatoegangsbewijzen. Het is onze verwachting dat vanaf 25 september het effect van de versoepelingen zich aftekent, dus moet het echt over langere tijd waar te nemen zijn. Het volledig loslaten van de maatregelen kan pas bij een dusdanige vaccinatiegraad dat er nog maar heel weinig ziekenhuisopnames te verwachten zijn."

De Jonge: "Het sturen op besmettingscijfers zoals we deden, doen we nu niet meer. Dat is niet meer zinvol. We kijken er nog naar en gebruiken het als context, maar het is geen indicator meer. We kijken veel meer naar de ziekenhuisopnames. We proberen een zo hoog mogelijk vaccinatiegraad te krijgen en ondertussen te voorkomen dat de druk op de zorg weer zo hoog wordt. De verwachting van de ziekenhuisopnames is dat ze de komende weken iets zullen dalen, maar vervolgens gaan stijgen als gevolg van de versoepelingen die we nu doen. De vraag is: hoeveel dan? En komt dat in de buurt van overbelasting van de zorg?"

De Jonge: "Dat er pijn is voor de evenementensector, snap ik. Zij hebben niet geleden onder het virus, maar onder maatregelen. Dat kan echter geen reden zijn om iets wel of niet te doen. Buiten is ongeveer alles weer mogelijk, binnen op 75 procent. Dat is gewoon hartstikke veel. We kunnen op dit moment niet meer doen, want dat brengt te veel risico met zich mee. Het coronatoegangsbewijs is een kleine moeite die je moet doen, maar een moeite die we moeten doen omwille van de groep die zich niet kan laten vaccineren."

Rutte: "Je probeert de tijden waarop dingen open zijn te beperken. En vooral in de nachthoreca bestaat het risico. We moeten het risico beperken. Voor 0.00 uur mogen ze gewoon open. Er ligt een groot risico in de nachtclubs, toen zagen we ook die snelle stijging. Inmiddels zijn meer mensen gevaccineerd, maar je moet het stap voor stap doen. In discotheken sta je dicht op elkaar in een ruimte met slechte ventilatie, dat kunnen we nog niet hebben."

De Jonge: "Er zijn geen registraties van iemands vaccinatiestatus, dat is wettelijk vastgelegd. Maar in sommige werksituaties kan het nuttig zijn om het coronatoegangsbewijs wel te vragen, dat vind ik een realistische vraag van de werkgevers."

De Jonge: "In de zorg zijn werkgevers niet alleen verantwoordelijk voor de werknemers, maar ook kwetsbare mensen die worden opgenomen. Dan is het logisch dat er gevraagd wordt of werknemers gevaccineerd zijn. Ze moeten dan stappen kunnen zetten om te voorkomen dat niet-gevaccineerde mensen in aanraking komen met kwetsbare mensen. Mensen die niet gevaccineerd zijn, moeten eigenlijk elke dag negatief testen om alsnog te werken, dat is niet praktisch. Een coronatoegangsbewijs is voor meerdere werkgevers wel heel praktisch om een veilige werkomgeving te creëren. Dat kan echter niet op basis van de huidige wet, maar ik ga graag in gesprek over wat mogelijk is."

De Jonge: "De testcapaciteit wordt weer uitgebreid. Sinds eind juni zijn bijna twee keer zo veel mensen gevaccineerd, maar ook het aantal tests wordt aangepast naar aanleiding van de vraag. Vraag en aanbod zullen we een beetje op elkaar moeten afstemmen. We zetten een grote stap, maar hebben de lessen van eind juni wel geleerd. Voor iedereen is het het meest praktisch om een vaccinatie te nemen, maar we zullen zorgen voor genoeg tests."

Rutte: "Het risico is nog steeds niet weg, we willen voorzichtig verder versoepelen. Als we ook de discotheken, nachthoreca en poptempels helemaal opengooien, is de optelsom te risicovol. Dan is er de kans dat een groot deel van die 1,8 miljoen mensen in een paar weken in de ziekenhuizen terechtkomt."

Rutte: "Het (toegangsbewijs, red.) is helaas ook buiten, omdat het anders niet te handhaven is. Wil je de 1,5 meter loslaten, is het toegangsbewijs nodig om het risico klein te houden. Testen blijft gratis. De gemeente moet controleren op handhaving, die gebeurt door de ondernemers. De gemeenten hebben de taak om ervoor te zorgen dat de maatregelen worden uitgevoerd."

Rutte: "Ik durf niet te zeggen hoelang het toegangsbewijs blijft. Op 1 november gaan we nog eens kijken, maar ik kan niet beloven dat we er dan ook mee stoppen. Onze grootste zorg is de zorg. Met 1,8 miljoen mensen die nog niet gevaccineerd zijn, is het risico op overbelasting van de zorg nog altijd aanwezig. Dat moet je zo veel mogelijk spreiden in de tijd. We kijken het meest naar de vraag of de zorg het aankan, of die in staat blijft om mensen op te vangen die voor andere zaken dan corona komen."

De Jonge: "Mensen die voor een derde prik in aanmerking komen, worden vanaf oktober door hun eigen medisch specialist uitgenodigd. Dat gaat om tussen 200.000 en 400.000 patiënten. Het RIVM houdt in de gaten of de bescherming afneemt. En zodra dat gebeurt, staan we klaar."

De Jonge: "Het gesprek over vaccinatie op de werkvloer mag gevoerd worden. Werkgevers mogen vragen of werknemers gevaccineerd zijn, alleen hoeven die daar geen antwoord op te geven. Wat niet mag, is vastleggen of iemand gevaccineerd is. In de zorg wordt echter gewerkt met kwetsbare mensen. Daarom willen we het mogelijk maken om het daar wel vast te leggen, als dat van toegevoegde waarde blijkt."

De Jonge: "Keuzes hebben consequenties, voor jezelf en voor anderen. Vrijheid is nooit onbegrensd. De vrijheid van de kleine groep die zich niet laat vaccineren, beperkt de vrijheid van de overgrote meerderheid die zich wel heeft laten vaccineren. De prijs van de vrijheid om je niet te laten vaccineren, is het risico dat de zorg weer onder druk komt te staan."

De Jonge: "Het toegangsbewijs is wel een beperking voor mensen die niet gevaccineerd zijn, want zij moeten zich steeds laten testen. Maar die beperking valt in het niet bij de grote beperkingen die zo lang voor de hele bevolking golden. Het overgrote deel van de mensen in het ziekenhuis is niet gevaccineerd en het vaccin beschermt ook tegen verspreiding van het virus. Door te vaccineren, bescherm je anderen. Vaccineren is de weg naar de vrijheid. Hoe hoger de vaccinatiegraad, hoe minder maatregelen er nodig zijn. Met de besmettelijke deltavariant moeten nog meer mensen gevaccineerd zijn om zonder beperkingen het leven te hervatten. We willen boven die 90 procent komen en daar gaan we alles aan doen. Tot die tijd houden we het risico dat de zorg overbelast raakt."

De Jonge: "Het coronatoegangsbewijs is bedoeld tegen de snelle verspreiding van het virus. Het maakt de kans niet nul, maar wel aanzienlijk kleiner. Er is een groep mensen die wel gevaccineerd is, maar bij wie de vaccins minder goed werken. Dat zou om zo'n 5 procent gaan. Daarnaast kunnen sommige mensen zich niet laten vaccineren. Ook zij willen zo veel mogelijk meedoen aan het leven en met een toegangsbewijs kan dat. Het toegangsbewijs is tijdelijk. Het dwingt niemand om zich te laten vaccineren. Je kunt je ook laten testen en dat blijft gratis."

De Jonge: "De vaccinatiegraad is hoog: 85,6 procent onder volwassenen. Er blijven echter mensen onbeschermd. Als al die mensen in korte tijd besmet raken, moeten we ons zorgen maken. Dan moeten nieuwe mensen worden opgenomen in ziekenhuizen en dat kan niet. Met de paar maatregelen die nog overblijven, proberen we dat te voorkomen."

De Jonge: "Precies anderhalf jaar hebben we met de 1,5 meter geleefd. We moesten dat doen om elkaar te beschermen. Het was het symbool van de beperkingen. Dat we daar nu zonder kunnen, is een mijlpaal. De nieuwe fase gaat gepaard met nieuwe dilemma's. Corona blijft onder ons, we moeten ermee leven. Dat lukt alleen als we rekening blijven houden met elkaar. Die solidariteit moeten we vasthouden."

Rutte: "Het thuiswerkadvies wordt licht versoepeld. Werk zo veel mogelijk thuis, alleen op werk als dat nodig is. Respecteer ook de keuze van mensen die zich aan de maatregelen willen blijven houden. De maatregelen zijn nog altijd tijdelijk, maar bij de verwachtingen moeten we altijd een slag om de arm houden. 1 november krijgen we een nieuw advies van het OMT."

Rutte: "We nemen het OMT-advies over om in het onderwijs de laatste restricties te laten varen. Hoorcolleges mogen weer, mondkapjes hoeven niet meer. Het advies blijft om twee keer per week een zelftest te doen. Voor het primair onderwijs vervalt vanaf 20 september de quarantaineregel voor de hele klas als één leerling positief test. Alleen leerlingen met een positieve test of klachten moeten thuisblijven."

Rutte: "Zo veel mogelijk mensen moeten zich veilig voelen om mee te doen aan het sociale leven, ook mensen die zich kwetsbaar voelen. Daarom blijft de mondkapjesplicht voorlopig geldig in het openbaar vervoer, maar alleen in de voertuigen. Daarnaast blijven mondkapjes verplicht op luchthavens. Dat geeft extra bescherming en dus zekerheid."

Rutte: "In alle horeca, bij festivals, bioscoop- en concertbezoek en professionele sportwedstrijden geldt de verplichting op het coronatoegangsbewijs. De risico's van een minimumgroepsgrootte van 75 aanwezigen voor een toegangsbewijs zijn te groot. Het is aan ondernemers zelf om de controle te doen. Voor gemeenten komt geld beschikbaar voor extra toezichthouders."

Rutte: "Vooral poptempels en nachthoreca worden geraakt. Daarom kijken we opnieuw naar steun voor die bedrijven, bijvoorbeeld door een tegemoetkoming."

Rutte: "25 september is niet de dag dat alles weer is zoals voor corona. Daarvoor zijn er nog te veel nieuwe besmettingen en ziekenhuisopnames. Daarvoor is de groep die nog niet immuun is nog te groot. Afstand nemen van de 1,5 meter is een spannende en grote stap. In de horeca vervalt de zitplaatsverplichting op 1,5 meter, waardoor meer mensen aanwezig kunnen zijn. Bioscopen en andere zalen mogen weer 100 procent van de capaciteit benutten. Voor evenementen binnen zonder vaste zitplaats geldt een maximum van 75 procent, en niet tussen 00.00 uur en 6.00 uur. Het OMT raadt aan om nog even voorzichtig te zijn. Daarom blijft de horeca ook 's nachts gesloten."

Rutte: "Ik begreep dat het woord anderhalvemetersamenleving zijn eigen Wikipedia-pagina heeft. We zijn er bijna aan gewend geraakt, maar toch ook niet. Hoe moeilijk was het op de momenten dat mensen om je heen een arm om de schouder nodig hadden. Juist in een tijd waarin veel mensen verdriet hadden, moesten we afstand houden. Daarom ben ik blij dat we kunnen aankondigen dat we per 25 september de 1,5 meter afstand als verplichting kunnen afschaffen. Het moet straks niet meer. Het OMT vindt dat verantwoord als we in risicovolle situaties nog wel extra voorzichtig zijn door met een coronatoegangsbewijs te werken, wat in de landen om ons heen al gebruikelijk is. Met een QR-code op je telefoon of op papier kun je aantonen dat je gevaccineerd bent of in de afgelopen 24 uur negatief getest bent."

Daar zijn demissionair premier Rutte en demissionair minister De Jonge (Volksgezondheid), de persconferentie gaat beginnen.

Zoals wel vaker lekten de beslissingen van het kabinet al ruim voor de persconferentie uit. Zo wordt de anderhalvemeterregel geschrapt, blijft de mondkapjesplicht in het openbaar vervoer gehandhaafd en wordt de coronapas verplicht in de horeca en culturele sector. Hier vind je een overzicht van de versoepelingen die vanavond (waarschijnlijk) bekendgemaakt worden.