Na weken van stijging is het aantal nieuwe positieve tests op de eilanden in de afgelopen week juist afgenomen: 1.197 mensen in het Caribisch deel van het Koninkrijk testten positief op het virus, bijna een kwart minder dan een week eerder.

Door het dalende aantal coronapatiënten op de meeste eilanden is de situatie op de eilanden op dit moment weer "redelijk onder controle", zegt Van den Kerkhof. Maar door de grote aantallen coronapatiënten die er nu liggen, blijft de druk op de ziekenhuizen aanhouden. Daardoor dreigt de zorg vast te lopen. "Met name de ernstige personeelstekorten binnen deze ziekenhuizen maken de situatie zorgelijk."

Aruba plaatst intensivecarepatiënten over naar het nabijgelegen Colombia en ook vanuit Sint-Maarten zijn vanwege capaciteitsgebrek recent patiënten overgeplaatst. Op Curaçao blijft de ziekenhuisbezetting onverminderd hoog, ondanks het stabiele aantal besmettingen op het eiland.

Alleen de externe ondersteuning vanuit Nederland houdt de zorg op dit moment overeind, zegt Van den Kerkhof. Al ongeveer een jaar worden nationaal en vooral internationaal zorgmedewerkers geworven om het personeelstekort in de ziekenhuizen op de eilanden te lijf te gaan. Dat zou na deze zomer worden afgebouwd, maar Van den Kerkhof vraagt zich af of dat wel mogelijk is, gezien de huidige situatie. "Ik zie de afbouw de komende maanden niet zo snel gebeuren."

Tegelijkertijd zegt het RIVM zijn uiterste best te doen de eilanden te stimuleren extra maatregelen te nemen. Zo heeft Bonaire strengere maatregelen aangekondigd voor reizigers vanuit Curaçao, Aruba en Sint-Eustatius en voerde Aruba een avondklok in.

De stijgende coronacijfers die de eilanden deze zomer zagen, vielen samen met het begin van het vakantieseizoen en de opkomst van de deltavariant, legt Van den Kerkhof uit. "In de loop van eind juli en begin augustus - het precieze tijdstip verschilt per eiland - zijn met de toeristen ook deze virussen meegekomen. Met name de deltavariant werd toen geïntroduceerd op de eilanden."

Hoewel het RIVM adviseerde "passende maatregelen" te nemen om verdere verspreiding van de deltavariant tegen te gaan, is dat niet overal voldoende gebeurd. Dat heeft onder meer te maken met de slechte economische situatie op de eilanden, die voor het overgrote deel afhankelijk zijn van de toeristische sector, zegt Van den Kerkhof. "Alle maatregelen die je zou willen nemen, snijden direct in de toeristische sector en daarmee ook in de overheidsinkomsten."

"Het gebied heeft voor een groot deel de activiteiten in het hoogseizoen door laten lopen. De consequentie daarvan is een behoorlijke stijging in het aantal infecties."

Meer besmettingen zorgden uiteindelijk ook voor meer coronapatiënten in het ziekenhuis. Vooral personen die niet (volledig) zijn gevaccineerd tegen het virus werden in het ziekenhuis werden opgenomen. In Curaçao kwamen bijvoorbeeld tussen 22 juli en 30 augustus 117 coronapatiënten terecht in het ziekenhuis, van wie 110 niet waren gevaccineerd. Twee coronapatiënten hadden één vaccinatie gehad en drie waren volledig gevaccineerd.

Inmiddels is een groot deel van de bevolking wel gevaccineerd tegen COVID-19. Zo is de vaccinatiegraad op de grotere eilanden (Bonaire, Curaçao en Aruba) "iets lager dan in Nederland, maar wel vergelijkbaar", stelt Van den Kerkhof. Het nog geen tweeduizend inwoners tellende eilandje Saba is koploper in het Caribisch gebied: daar heeft zo'n 90 procent van de volwassen inwoners een prik tegen COVID-19 gehad.

Op de eilanden Sint-Eustatius en Sint-Maarten is de vaccinatiegraad lager. Uit onderzoek van het RIVM blijkt dat dit onder meer te maken heeft met een lager vertrouwen in de overheid en religieuze bezwaren bij verschillende geloofsgroepen op de eilanden.

Desondanks vertonen de coronacijfers op Sint-Eustatius geen stijgende lijn. Dat komt doordat de kleinere eilanden in mindere mate leunen op het toerisme en een zeer streng toelatingsbeleid hanteren, legt Van den Kerkhof uit. "Als je afhankelijk bent van toerisme, zoals Aruba en Curaçao, kun je bijvoorbeeld niet verlangen dat een niet-gevaccineerd persoon bij aankomst eerst twee weken in quarantaine gaat."