In België worden zwangere vrouwen met voorrang gevaccineerd tegen COVID-19. In Nederland en Groot-Brittannië wordt sinds kort geadviseerd om alle zwangere vrouwen met Moderna en Pfizer te vaccineren. Eerst kregen alleen vrouwen met een kwetsbare gezondheid dit advies. Wat is er veranderd?

Medisch specialisten en het RIVM raden zwangere vrouwen aan zich te laten vaccineren tegen COVID-19, als ze worden uitgenodigd voor vaccinatie met Pfizer of Moderna. De groep medisch specialisten die dit adviseert bevat onder anderen experts van de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG). De experts gaven dit nieuwe advies omdat er nu meer bekend is over de veiligheid van de vaccins bij zwangere vrouwen en de risico's van COVID-19 voor deze groep.

Eerder adviseerde deze groep, net zoals het RIVM, om alleen zwangere vrouwen met onderliggende aandoeningen tegen COVID-19 te vaccineren.

In het aangepaste advies wordt aangeraden om zwangere vrouwen te vaccineren met de vaccins van Moderna of Pfizer. Het is op dit moment nog niet zo dat zwangere vrouwen, als ze een uitnodiging krijgen, altijd één van deze twee vaccins krijgen aangeboden. Zwangere zorgmedewerkers die nu aan de beurt zijn, kunnen ook een uitnodiging voor het Janssen-vaccin krijgen. Of dit binnenkort gaat veranderen, kon het ministerie van Volksgezondheid nog niet zeggen.

Steeds meer zwangere vrouwen zijn tegen COVID-19 gevaccineerd. Zo zijn in de VS al zeker 90.000 vrouwen ingeënt met de vaccins van Pfizer en Moderna. In de VS worden de coronavaccins bij zwangere vrouwen niet afgeraden.

Een van de belangrijkste redenen om in Nederland in eerste instantie vaccinatie bij zwangere vrouwen af te raden, was omdat er heel weinig zwangere vrouwen hadden deelgenomen aan de onderzoeken voorafgaand aan de toelating van de coronavaccins. Er waren dus weinig gegevens over deze groep.

Inmiddels zijn er meer gegevens. Zo werd donderdag een onderzoek gepubliceerd waarin de gegevens van ruim 35.000 zwangere Amerikaanse vrouwen zijn bestudeerd. Hieruit kwam naar voren dat de bijwerkingen bij zwangere vrouwen weinig afweken van de bijwerkingen bij niet-zwangere personen.

Zwangere vrouwen hadden iets vaker last van pijn op de prikplek, en iets minder vaak last van hoofdpijn, spierpijn en koude rillingen. Meer dan achthonderd gevaccineerde vrouwen zijn ook al bevallen. Bij deze vrouwen werden niet meer miskramen, vroeggeboortes, of baby's met een laag geboortegewicht gezien dan normaal.

Een woordvoerder van de NVOG legt uit dat op basis van wat we weten over de werking van coronavaccins al niet werd verwacht dat vaccinatie de zwangerschap zou beïnvloeden. Deze eerste gunstige gegevens uit 'de echte wereld' waren voor de NVOG, maar ook voor bijvoorbeeld de Britse Gynaecologenvereniging en de Belgische Gezondheidsraad, aanleiding om het advies voor zwangere vrouwen uit te breiden.

Zwangerschap verhoogt ook het risico op ernstige COVID-19. Volgens de NVOG weten we inmiddels dat zwangere vrouwen met COVID-19 een drie keer grotere kans hebben om op de ic opgenomen te worden dan niet-zwangere leeftijdsgenoten. Hier zijn meerdere mogelijke oorzaken voor. Zo werkt het immuunsysteem bij zwangere vrouwen vaak iets minder goed en wordt in het laatste gedeelte van de zwangerschap het middenrif naar boven geduwd, waardoor het volume van de longen afneemt.

Ook worden zwangere vrouwen die met COVID-19 in het ziekenhuis komen, volgens de NVOG veel minder vaak met medicijnen behandeld. Dit komt omdat van veel medicijnen niet bekend is wat de invloed op de foetus is. "Er moet altijd een afweging worden gemaakt tussen de moeder effectief behandelen en eventuele blootstelling van de foetus aan medicijnen."

Er is minder bekend over het Janssen-vaccin en zwangerschap. Dit komt doordat er nog maar weinig zwangere vrouwen zijn ingeënt met Janssen. Op dit moment gaat in het advies van de medisch experts de voorkeur daarom uit naar het vaccineren van zwangere vrouwen met Moderna of Pfizer.

Vaccinatie zorgt niet voor onvruchtbaarheid. Uit een eerder bericht van NUcheckt kwam al dat geruchten over onvruchtbaarheid door vaccinatie onjuist waren. Ook de NVOG ziet geen bezwaar tegen het vaccineren van personen met een kinderwens.

De Gezondheidsraad schrijft dat ook vrouwen die borstvoeding geven, gewoon gevaccineerd kunnen worden. Op basis van wat we weten over de werking van de coronavaccins en de ervaringen met andere vaccins, is volgens de Gezondheidsraad te verwachten dat de coronavaccins voldoende veilig zijn om te gebruiken wanneer een vrouw borstvoeding geeft.